рэ́гент, ‑а, М ‑нце, м.
1. Часовы правіцель манархічнай дзяржавы, які ажыццяўляе вярхоўную ўладу замест манарха.
2. Дырыжор хору, пераважна царкоўнага. [Бацька] амаль самастойна вывучыў тэорыю спеваў і стаў даволі вядомым у «епархіі» царкоўным рэгентам. Зарэцкі.
[Ад лац. regens, regentis — які правіць.]
рэ́гентка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Разм. Жан. да рэгент.
рэ́генцкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да рэгента, належыць яму. Рэгенцкія рэгаліі.
рэ́генцтва, ‑а, н.
1. Часовае праўленне ў манархічных краінах адной або некалькіх асоб з выпадку хваробы, працяглага адсутнічання, непаўналецця манарха і г. д.
2. Званне, пасада рэгента.
рэгіён, ‑а, м.
Спец. Пэўная тэрытарыяльная адзінка (раён, вобласць), якая адрозніваецца ад іншых спецыфічнымі рысамі.
[Лац. regio — вобласць.]
рэгі́стр, ‑а, м.
1. Спіс, пералік чаго‑н., кніга для запісу, уліку, рэгістрацыі чаго‑н. Рэгістр бухгалтарскага ўліку. Рэгістр паступленняў.
2. Участак гукавога дыяпазону музычнага інструмента або голасу, які займае пэўнае становішча па вышыні. Нізкі рэгістр. □ [Барсукова] здзівіла прыгожым голасам, чыстатой інтанацыі і роўным гучаннем ва ўсіх рэгістрах, а таксама глыбокім драматычным тэмпераментам. «Беларусь». // У некаторых духавых і язычковых музычных інструментах (аргане, фісгармоніі і пад.) — група труб або язычкоў з гучаннем аднолькавага тэмбру.
3. Спец. Размеркавальнік, рэгулятар у некаторых машынах і прыборах. // Рад клавішаў у клавішных літарных або лічыльна-аналітычных машынах. Ніжні рэгістр.
4. У СССР — орган тэхнічнага нагляду, які вызначае ўмовы бяспечнага плавання грузавых і пасажырскіх суднаў.
[Лац. registrum — спіс, пералік.]
рэгістрава́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. рэгістраваць, рэгістравацца.
рэгістрава́цца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; незак.
1. Запісвацца, адзначацца з мэтай уліку. Рэгістравацца ў сакратара.
2. Афармляць юрыдычна сваё ўступленне ў шлюб. [Анатоль] не спяшаецца рэгістравацца, адцягвае ўсё з разводам. Пальчэўскі.
3. Зал. да рэгістраваць.
рэгістрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., каго-што.
1. Запісваць у кнігу, у спіс, у рэгістр; браць на ўлік. Рэгістраваць карэспандэнцыю. Рэгістраваць дэлегатаў з’езда. □ — Трэба нам завесці свой касавы журнал, рэгістраваць у ім дакументы, каб каса нечым правяралася. Скрыган.
2. Афармляць юрыдычна з мэтай уліку або надання чаму‑н. законнай сілы. Рэгістраваць нараджэнне. Рэгістраваць шлюб. // Запісваць, адзначаць якую‑н. з’яву, факт. Рэгістраваць змены надвор’я. □ [Захараў:] — Ваша газета, якая цяпер толькі рэгіструе факты і рэдка калі выступае ініцыятарам якога-небудзь каштоўнага мерапрыемства, стала б сапраўдным вашым баявым памочнікам. Сіўцоў.
рэгі́стравы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да рэгістра.
•••
Рэгістравая тона гл. тона.