Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

гаме́та, ‑ы, ДМ ‑меце, ж.

Рухомая палавая клетка раслінных і жывёльных арганізмаў.

[Грэч. gamētós — здольны уступаць у шлюб.]

гамёлак, ‑лка, м. і гамёлка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.

Разм. Вялікі кусок (хлеба, сыру і пад.). Заціснуў дзед стрэльбу між ног, адрэзаў гамёлку хлеба і сала і сілкуецца. Колас.

гамза́ты, ‑ая, ‑ае.

Абл. Гугнявы. З кухні пачуў Карызна гамзатае брынканне гітары. Зарэцкі.

гамза́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Абл. Гугнявіць. — Валодзя не лічыў, а гамзаў... Мне не хацелася яго слухаць, — насілу вымавіў Федзя і пачаў адзявацца. Ваданосаў.

гамінда́н, ‑а, м.

Кітайская антыфеадальная і антыімперыялістычная, а з 1927 г. рэакцыйная нацыяналістычная буржуазная партыя, улада якой была звернута ў 1949 г.

гамінда́навец, ‑наўца, м.

Член, прыхільнік гаміндана.

гамінда́наўскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да гаміндана. Гамінданаўская арганізацыя.

гамо́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.

Разм.

1. Тое, што і гаворка (у 1 знач.); гутарка, размова. [Алеся] хвалявалі падазрэнні на Парэчкуса, і ён паволі павярнуў гамонку ў гэтым напрамку. Броўка.

2. Тое, што і гаворка (у 2 знач.); гоман. Цішыня панавала навокал: ні людской гамонкі, ні брэху сабакі, ні кудахтання курыцы. Хадкевіч.

га́музам, прысл.

Разм. Усе разам, усе адразу; агулам. На параход грузіліся гамузам, быццам людзі баяліся, што той не забярэ ўсіх. Чыгрынаў.

гаму́нкулус, ‑а, м.

Чалавечая істота, якую сярэдневяковыя алхімікі марылі стварыць штучна ў лабараторных умовах.

[Лац. homunculus — чалавечак.]