Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

наабшмо́ргваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Разм. Абшморгваючы, нарваць вялікую колькасць чаго‑н. Наабшморгваць лісця. Наабшморгваць ягад.

наабяца́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і чаго.

Паабяцаць многа чаго‑н. [Юрку] вельмі многа наабяцалі — асабліва на будучае. Карпаў.

наадбіва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Адбіць, адкалоць нейкую колькасць чаго‑н.

наадбіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

1. Адабраць, захапіць сілаю многа чаго‑н.

2. Адабраць з аднастайных прадметаў значную колькасць чаго‑н. Наадбіраць спелых яблык.

наадва́львацца, ‑аецца; зак.

Адваліцца, адпасці ў нейкай колькасці. Наадвальвалася тынку.

наадваро́т, прысл.

1. У адваротным напрамку. Прачытаць слова наадварот.

2. Зусім інакш, не так, як трэба. Зрабіць усё наадварот. □ Я хацеў выклікаць жаласць у сэрцы Барыса, а выйшла наадварот... Бядуля. Лена адчыніла акно. Ад гэтага ў пакоі не стала халадней. Хутчэй наадварот: ноч была цёплая. Ваданосаў.

3. у знач. пабочн. У процілегласць таму, што сказана. Старыя злаваліся, а мы, наадварот, радаваліся. Якімовіч. Аксану больш за ўсё на свеце цікавіла свая сям’я, гаспадарка.. Люба, наадварот, цікавілася больш тым, што рабілася вакол. Васілевіч.

4. у знач. супраціўнай часціцы (у пачатку рэплікі). Зусім не. — Гэты ваш.. [знаёмы] не вельмі дасціпны чалавек, — сказаў Канстанцін Пятровіч. [Аляксандра Сцяпанаўна:] — Наадварот, ён меў рацыю. Васілёнак.

наадграба́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Адгрэбці нейкую колькасць чаго‑н. Наадграбаць снегу.

нааддзіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Ададраць нейкую колькасць чаго‑н. Пасля пахавання, увечары, вярнуўшыся з папялішча школы, мы зноў сядзелі ўдвух з дзядзькам Яўменам на яго дворышчы на тых дошках, што нааддзіралі былі з платоў і на якіх збіраліся надоечы класціся спаць. Сачанка.

наадкалу́пваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Адкалупаць нейкую колькасць чаго‑н.

наадкіда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Адкінуць нейкую колькасць чаго‑н. Наадкідаць камення. Паадкідаць снегу.