Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

учэ́плівацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да учапіцца (у 1, 2 знач.).

учэ́рчаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад учарціць.

учэ́рчванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. учэрчваць — учарціць.

учэ́рчвацца, ‑аецца; незак.

Зал. да учэрчваць.

учэ́рчваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да учарціць.

учэ́свацца 1, ‑аецца; незак.

1. Незак. да учасацца.

2. Зал. да учэсваць ​1.

учэ́свацца 2, ‑аецца; незак.

Зал. да учэсваць ​2.

учэ́сваць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да учасаць ​1.

учэ́сваць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да учасаць ​2.

ушало́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што, без дап. і з дадан. сказам.

1. Разм. Зразумець, уцяміць; скеміць. [Тамара] ўслухоўвалася ў гаворку салдат, але, мусіць, таму, што нямецкую мову разумела з пятага на дзесятае, нічога не магла ўшалопаць. Сабаленка.

2. Абл. Узяць, убіць сабе ў галаву. — Ой, ой, які ты дзіўны! — не даючы сыну скончыць, перабіла яго Тадося. — І што ты ўшалопаў сабе? Прыдатны не аддасць за ця-а-бе-э дачкі?.. Хай яшчэ падзякуюць богу, што мы цябе згодны жаніць з ёю. Гартны.

ушанава́нне, ‑я, н.

1. Выражэнне павагі, пашаны; пэўныя цырыманіяльныя дзеянні як адзнака прызнання чыіх‑н. заслуг. Назаўтра пахавалі мы Бартало і Найдзёніка разам, з усімі нашымі партызанскімі ўшанаваннямі... Гроднеў. [Варанецкі:] — У гэтай зале ёсць людзі, якія, можа, больш варты ўшанавання, чым я. Дуброўскі.

2. Урачыстасці ў гонар юбіляра. Ушанаванне юбіляра. Ушанаванне перадавікоў працы. □ [М. Танк] .. быў членам Усесаюзнага камітэта па ўшанаванню памяці А. Міцкевіча. Бугаёў.

3. Прыстойнасць асобы. Сур’ёзныя твары .. [палешукоў] часта рабіліся вясёлымі, і дружныя покаты смеху напаўнялі вуліцу. Пры гэтым палешукі, як па камандзе, адкідалі назад галовы і выпучвалі жываты. Але гэта было толькі ў тых выпадках, калі якая-небудзь з кабет, пераступіўшы ўсякія граніцы жаночага ўшанавання, адпускала штось вельмі жыццёвае і сакавітае. Колас.

ушанава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад ушанаваць.