уціхамі́ранне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. уціхамірыць.
уціхамі́раны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад уціхамірыць.
уціхамі́рвальны, ‑ая, ‑ае.
Прызначаны для ўціхамірвання. // Які мае адносіны да ўціхамірвання каго‑н. Уціхамірвальныя меры.
уціхамі́рванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. уціхамірваць — уціхамірыць.
уціхамі́рвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да уціхамірыцца.
2. Зал. да уціхамірваць.
уціхамі́рваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да уціхамірыць.
уціхамі́рнік, ‑а, м.
Той, хто ўціхамірвае каго‑н.
уціхамі́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
1. Супакоіцца, суняцца. [Васіль Міронавіч:] — Пачынаем вечар пытанняў і адказаў... Таварышы — уціхамірцеся... Нічога не пачуеш там ззаду. Пташнікаў. // Заспакоіцца душэўна. [Галіна] кінулася да калыскі, і сэрца ўціхамірылася. Сабаленка. // Аслабець (пра сілу, праяўленне чаго‑н.); аціхнуць. Перастала штарміць. Мора ўціхамірылася. Машара.
2. Стаць паслухмяным, пакорным; утаймавацца. Раз’юшаны тыгр нарэшце ўціхамірыўся. □ Я скрыгатаў зубамі, лаяўся, махаў кулакамі, а хросны падскокваў да мяне, хапаў за рукі, прасіў уціхамірыцца. Асіпенка.
уціхамі́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго-што.
1. Прымусіць супакоіцца, суняцца. [Васіль:] — Прымай, Янук, гасцей ды ўціхамір свайго барбоса! Зайсці трэба! Шашкоў. // Аслабіць, зменшыць сілу праяўлення чаго‑н. Цяпер яму [Кліму] захацелася ўціхамірыць гэтую злосць на Сідары. Галавач. У выканкоме вырашылі падзяліць [кватэры] загадзя, каб уціхамірыць непакой і хваляванне. Мележ.
2. Сілай супакоіць каго‑н.; задушыць (бунт, паўстанне і пад.). [Гена:] — Няхай пан не хвалюецца, мы ўціхамірым бунтаўшчыкоў. Жычка.
3. Падпарадкаваць сваёй волі; утаймаваць. Тры дні змагаліся геолагі і нафтавікі, каб уціхамірыць стыхію. В. Вольскі. Грознага [быка] ўсё-такі ўціхамірылі і зноў навязалі на ланцуг. Дайліда.
уціха́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. уціхаць — уціхнуць.