Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

расплаці́цца, ‑плачуся, ‑плацішся, ‑плаціцца; зак.

1. Заплаціць грошы каму‑н. за што‑н., разлічыцца за паслугі. [Лабановіч] даволі шчодра расплаціўся з бабкаю Параскаю за паслугі. Колас. Рыгор расплаціўся з вазніцаю і на параконцы вярнуўся з Лібаю ў мястэчка. Гартны.

2. перан. Адпомсціць, разлічыцца за прычыненую крыўду. [Бацька:] — Так, я зараз памру з вялікім неспакоем, што не магу ўстаць і расплаціцца з Гальвасам. Чорны.

3. перан. Панесці пакаранне, кару за што‑н. Час міне, і Лёня расплаціцца за сваё заблуджэнне цяжкімі маральнымі пакутамі. Майхровіч. Мы адказалі: «Віта! Пад Растовам і пад Масквой...» Цяпер мы прымусім бандыта Расплаціцца сваёй галавой. Крапіва.

распла́чвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да расплаціцца.

распле́скванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. расплескваць — распляскаць.

распле́сквацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да распляскацца.

2. Зал. да расплескваць.

распле́скваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да распляскаць.

распле́сці, ‑пляту, ‑пляцеш, ‑пляце; ‑пляцём, ‑плецяце; пр. расплёў, ‑пляла, ‑ло; зак., што.

1. Распусціць што‑н. сплеценае. Расплесці касу. Расплесці вянок. // Разняць (пра сплеценыя пальцы). Увечары ў садзе пад бэзам ціхутка шэпчуцца [Ніна і Лёня] і да самага досвітку ніяк не расплятуць рук. Гроднеў.

2. Разм. Разнесці (плёткі, чуткі), зрабіць вядомым многім. [Кучучыха:] — Я ж была ад свайго ўцякла. З хлопцам. Не кажы толькі нікому. Каб бабы не расплялі. Лобан.

распле́сціся, ‑пляцецца; пр. расплёўся, ‑плялася, ‑плялося; зак.

Распусціцца (пра што‑н. сплеценае). Невялічкая тоненькая каса расплялася. Пташнікаў.

распле́цены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад расплесці (у 1 знач.).

расплёскацца, ‑аецца; зак.

Плёскаючыся, разліцца, выліцца.

расплёскаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Плёскаючы, разліць, выліць. Ларыска схапіла ледзяную конаўку, што стаяла на лаўцы каля вядра, зачарпнула вады і, трымаючы конаўку дзвюма рукамі, каб не расплёскаць, панесла да акна. Арабей.