Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

напры́клад, пабочн.

Для прыкладу (ужываецца пры пералічэнні, пры паясненні слова ў сказе, для ілюстрацыі папярэдняга выказвання). На ўроках мовы праводзяцца розныя віды работ, напрыклад: дыктанты, сачыненні, ізлажэнні. □ [Ян:] — Кожны гаворыць тое, што яму хочацца, айцец Сцяпан. Я, напрыклад, не замінаю вам. Чарнышэвіч. [Паўлік:] — Усе могуць выказаць сваю думку. Але не гуртам, а па аднаму. Я, напрыклад, лічу, што прапанова Толі заслугоўвае ўвагі. Рунец.

напрыклада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

1. Прылажыць, прыкласці да чаго‑н. нейкую колькасць чаго‑н. Напрыкладаць прымочак да ран.

2. Далучыць, дадаць нейкую колькасць. Напрыкладаць снапоў да коп.

3. Прыдумаць, дадаць ад сябе чаго‑н. лішняга.

напрыкла́дваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Тое, што і напрыкладаць.

напрыкле́йваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Прыклеіць вялікую колькасць чаго‑н. Напрыклейваць афіш.

напрыко́лваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Прыкалоць, прычапіць вялікую колькасць чаго‑н. Напрыколваць кветак да плацця.

напрыко́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Прыкаціць куды‑н. або да чаго‑н. вялікую колькасць чаго‑н. Напрыкочваць бочак. Напрыкочваць бярвення.

напрыле́пліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

1. Прыляпіць вялікую колькасць чаго‑н. Напрылепліваць марак.

2. Разм. Размясціць якія‑н. пабудовы вельмі блізка да чаго‑н. На рынку, дзе местачковыя гандляры напрылеплівалі сваіх крамак, сабралася .. столькі людзей, што можа б і яблыку не было дзе ўпасці. Сабаленка.

напрыліпа́ць, ‑ае; зак.

Прыліпнуць да чаго‑н. у вялікай колькасці. [Сын] строс рукою вуголле, якое напрыліпала да кароткіх штанін, падраных на каленках, і пайшоў да зямлянкі. Чыгрынаў.

напрылята́ць, ‑ае; безас. зак., каго-чаго.

Прыляцець, прыбыць у вялікай колькасці.

напрыма́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-чаго.

Прыняць вялікую колькасць каго‑, чаго‑н. Напрымаць гасцей. Напрымаць заказаў.