Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

расканваі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., каго-што.

Вызваліць ад канваіравання, зняць канвой з каго‑, чаго‑н.

расканвертава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.

Раскрыць, распячатаць (канверт, пакет і пад.). Рэвін .. акуратна расканвертаваў [пакет], дастаў аддрукаваную на машынцы паперку, прачытаў, паклаў пакет у кішэньку гімнасцёркі. Грахоўскі.

расканверто́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да расканвертаваць.

раскансервава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад раскансерваваць.

раскансервава́ць, ‑вую, ‑вуеш, ‑вуе; зак., што.

Зняць з кансервацыі, даць работу прадпрыемству, установе і пад. Раскансерваваць завод.

раскансерва́цыя, ‑і, ж.

Спыненне кансервацыі, аднаўленне дзейнасці, работы.

расканспірава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., каго-што.

Раскрыць, зрабіць вядомай канспірацыю. Расканспіраваць месца яўкі. □ — Не баіцеся, што можаце расканспіраваць сябе ўласным дымам? — пажартавала Алаіза. Арабей.

расканспіро́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да расканспіраваць.

раскапа́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад раскапаць.

раскапа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. Капаючы, раскідаць; разрыць. Грыша хутка раскапаў зямлю, дастаў пакунак. Якімовіч. Авяр’ян раскапаў рыдлёўкай снег, выграб з калдобін ваду і зноў заняў сваё месца. Пташнікаў. // Капаючы, зрабіць або пашырыць што‑н. (яму, адтуліну, канаву і пад.). — А можна ж бліжэй праехаць, — падумаў Каваль, узрадаваны здагадкай. — Напрасткі! Раскапаць катлаван і пракласці трасу. Савіцкі. Мінулым летам расчысцілі мы .. [азярцо], раскапалі, люстранога карпа ў ім разводзілі. Краўчанка. // Капаючы, знайсці, выявіць што‑н. у зямлі, пад зямлёй. Раскапаць скарб.

2. перан. Дэталёва разабрацца ў чым‑н. [Балук:] — А я, бацька, вось як мяркую. Калі да нас прыйдзе Саўка і раскапае тое, што яму трэба, дык яго трэба пусціць. Колас. // Знайсці, выявіць што‑н. у выніку пошукаў. Недзе ў старым часопісе [Сяргей] раскапаў чарцяжы. Шыцік.

3. Правесці раскоша чаго‑н. Раскапаць руіны старажытнай крэпасці. □ Еўстафій Тышкевіч раскапаў каля 1000 курганоў і перадаў у музей вялікую калекцыю сваіх знаходак. Ліс.