раскало́цца, ‑калюся, ‑колешся, ‑колецца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раздзяліцца, разваліцца на часткі ад удару або ціску, даць трэшчыну. Раскалолася, як цацачная, і рухнула каменная лазня, выбуховай хваляй скінула з рэек вагон. Навуменка. Лёдавая паверхня мора раскалолася і была падобна на панцыр гіганцкай чарапахі. Бяганская. / у перан. ужыв. І раптам увесь гэты гарачы і ясны дзень раскалоўся ад свісту. Чорны.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.); перан. Распасціся на дзве або некалькі груп у выніку рознагалоссяў. Свет раскалоўся на два лагеры. □ Народніцтва раскалолася на прыхільнікаў і праціўнікаў палітычнай барацьбы. «Полымя».
3. перан. Разм. Выдаць, расказаць тайныя, сакрэтныя звесткі. Спачатку [Косцік] хацеў падгаварыць і Воўку, каб разам .. ісці ў лес, потым перадумаў. Воўку — не. Скнара ён і размазня. Зловяць немцы, прыціснуць Воўку, ён і расколецца. Арабей. Пан Мазурэцкі глядзеў на Рыгора і думаў сабе: «Гэты расколецца, нідзе дзенецца». Сабаленка.
раскало́ць, ‑калю, ‑колеш, ‑коле; зак., што.
1. Ударыўшы чым‑н., раздзяліць, разваліць на часткі. [Гушка] запаліў у сенцах газоўку і раскалоў пень на дзве плашкі. Чорны. Але маланка нарабіла бяды. На сядзібе МТС раскалола стары дуб і кантузіла механіка Сяргея Касцянка. Шамякін. / у перан. ужыв. Начную цішыню, як раскат грому, раскалоў стрэл. Чарнышэвіч.
2. перан. Раз’яднаць, унёсшы рознагалоссі, супярэчнасці. Капіталізм усялякімі сродкамі імкнецца раскалоць адзінства працоўных, якое ўрэшце становіцца прычынай яго гібелі. Хромчанка. З мэтай раскалоць інтэрнацыяналістаў лагернае начальства зрабіла чыстку, і камуністычнае ядро з былых камандзіраў і камісараў было вывезена ў лагер з больш строгім рэжымам. Кухараў.
раскало́чаны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад раскалаціць.
раскало́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да раскалаціць.
раскалупа́ны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад раскалупаць.
раскалупа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм. Калупаючы, разадраць, зрабіць дзірку ў чым‑н. Варанецкі выламаў дручок, раскалупаў засохлую твань і выцягнуў пусты гумавы бот. Дуброўскі.
раскалу́пвацца, ‑аецца; незак.
Зал. да раскалупваць.
раскалу́пваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да раскалупаць.
раскалу́плівацца, ‑аецца; незак.
Зал. да раскалупліваць.
раскалу́пліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да раскалупаць.