Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

набурча́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., на каго-што.

Разм. Пабурчаць, насварыцца на каго‑н.

набуры́ць, ‑буру, ‑бурыш, ‑бурыць; зак., што і чаго.

Прасвідраваць бурам у якой‑н. колькасці. Набурыць свідравін.

набуха́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. набухаць — набухнуць.

набу́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Разм. Наліць, накідаць і г. д. больш, чым трэба, звыш меры. Набухаць вады ў каструлю. Набухаць круп.

набуха́ць, ‑ае.

Незак. да набухнуць.

набу́хлы, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. незал. пр. ад набухнуць.

2. у знач. прым. Які стаў гатовым да таго, каб распусціцца, прарасці. Набухлыя пупышкі. Набухлае насенне.

3. у знач. прым. Які павялічыўся ў аб’ёме ад вільгаці, вадкасці. На стук з сянец .. [Валька], не пытаючыся, адкінула кручок і штурханула плячом набухлыя дзверы. Б. Стральцоў.

4. у знач. прым. Які павялічыўся ад прыліву крыві, малака. Моцныя, чырвоныя, з набухлымі венамі рукі... [Карчава], сплёўшыся пальцамі, важна ляжалі на стале перад ім. Мележ.

набу́хнуць, ‑не; пр. набух, ‑ла; зак.

1. Стаць гатовым, каб распусціцца, прарасці. Набухлі пупышкі на дрэвах. Набухлі зярняты ячменю.

2. Набрыняўшы, павялічыцца ў аб’ёме; набракнуць. Гарох набух у вадзе. □ Зямля ажыла, угрэлася, набухла, як цеста на дражджах. Пташнікаў. Набухлі дзверы ад марозу, І мне іх цяжка адчыніць. Гаўрусёў. // Перапоўніцца вадой, уздуцца. [Рэчка] Брадзянка набухла і пацямнела. Крапіва.

3. Павялічыцца ад прыліву крыві, малака. Вымя набухла.

набу́ціць, ‑бучу, ‑буціш, ‑буціць; зак., што.

Вылажыць бутам (каменем або шчэбенем). Набуціць фундамент.

набу́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да набуціць.

набушава́цца, ‑шуюся, ‑шуешся, ‑шуецца; зак.

Разм. Уволю, многа пабушаваць.

набуя́ніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.

Разм. Уволю, многа пабуяніць.