Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

разру́б, ‑а, м.

Тое, што і водруб. [Бандарэнка:] — Бацька мой, калі на разрубы зямлю бралі, захацеў .. большы хутар. Далі яму аж дзве дзесяціны надбаўкі, за тое, што ён палез у балота. Асіпенка.

разру́мзацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. Пачаць моцна і доўга румзаць; расплакацца. Каці трэба было неяк супакоіць раненых, а яна, як дзіця малое, раптам сама разрумзалася. Хомчанка.

разрумя́нены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад разрумяніць.

2. у знач. прым. Які разрумяніўся, стаў чырвоным. Першыя промні, як першы пушок На маладым разрумяненым твары. Тармола. Гэта маладая рабіна прытулілася да магутнага дрэва і, разрумяненая, дрэмле ў ціхай засені. Шашкоў.

разрумя́ніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.

Пакрыцца румянцам, стаць румяным. Кабеты таксама разрумяніліся, як тыя пірагі пад вялікдзень у добрае гаспадыні. Колас.

разрумя́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.

Выклікаць румянец на твары ў каго‑н.; зрабіць вельмі румяным. Здаровы холад зімы авеяў і разрумяніў .. [паненцы] шчокі. Колас.

разрумя́ньвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да разрумяніцца.

2. Зал. да разрумяньваць.

разрумя́ньваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да разрумяніць.

разру́ха, ‑і, ДМ ‑русе, ж.

Поўнае расстройства, развал у гаспадарцы, у эканоміцы. Пасляваенная разруха. □ [Чарнавус:] Нябожчыца пакінула .. [дачку] маленькую ў голад і разруху. Крапіва. Пасяўныя кампаніі вясною і ўвосень 1921 года адбываліся ў Беларусі ў цяжкіх умовах разрухі. «Полымя».

разрыва́цца 1, ‑аецца; незак.

1. Незак. да разарвацца.

2. Зал. да разрываць ​1.

•••

Сэрца разрываецца гл. сэрца.

разрыва́цца 2, ‑аецца; незак.

Зал. да разрываць ​2.

разрыва́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да разарваць.

разрыва́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да разрыць.