Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

накро́іць, ‑крою, ‑кроіш, ‑кроіць; зак., чаго.

1. Скроіць, выкраіць нейкую колькасць чаго‑н. Накроіць сарочак.

2. Нарэзаць лустамі, кавалкамі. Іван накроіў тоўстымі лустамі свежага хлеба і нецярпліва паклікаў бацьку з сяней. Брыль.

накро́йваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да накроіць.

на́кругла, прысл.

Разм. Вакол галавы (павязаць, падстрыгчы і пад.). У адкрытым кузаве — станок, а каля яго жанчына ў камбінезоне, у чырвонай касынцы, завязанай накругла. Арабей. Цемнаватыя з іржавінкай на кончыках валасы былі падстрыжаны накругла, нібы, пад гаршчок. Кулакоўскі.

накружы́цца, ‑кружуся, ‑кружышся, ‑кружыцца; зак.

Разм. Уволю, многа пакружыцца. Накружыцца на каруселі.

накрухма́лены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад накрухмаліць.

2. у знач. прым. Апрацаваны крухмалам. Усе .. [суддзі] былі ў парадных сініх сурдутах, у накрухмаленых белых манішках. Колас.

накрухма́ліцца, ‑ліцца; зак.

Насыціцца (у 2 знач.) крухмальным растворам. Фіранкі добра накрухмаліліся.

накрухма́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак.

1. што. Акунуць у крухмальны раствор для надання цвёрдасці, глянцу.

2. чаго. Зрабіць крухмальным пэўную колькасць чаго‑н. Накрухмаліць каўнерыкаў.

накрухма́львацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да накрухмаліцца.

2. Зал. да накрухмальваць.

накрухма́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да накрухмаліць.

накруці́цца, ‑кручуся, ‑круцішся, ‑круціцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Навіцца, наматацца на што‑н. Канат накруціўся на барабан.

2. перан. Разм. Многа, доўга пахадзіць, паклапатаць, стаміцца ад клопатаў. Накруцілася гаспадыня за раніцу каля печы.