разрабля́цца, ‑яецца; незак.
1. Незак. да разрабіцца.
2. Зал. да разрабляць.
разрабля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.
Незак. да разрабіць.
разрагата́цца, ‑гачуся, ‑гочашся, ‑гочацца; зак.
Разм. Пачаць моцна і доўга рагатаць. Бабка Параска не магла ўтрымацца супроць такой жартаўлівасць і весялосці свайго настаўніка і сама разрагаталася. Колас.
разра́д 1, ‑у, М ‑дзе, м.
1. Група, катэгорыя асоб, прадметаў або з’яў, якія адрозніваюцца ад іншых падобных якімі‑н. агульнымі прыкметамі. Граматычны разрад слоў. □ Аднак самы вялікі разрад лацінізмаў старабеларускай мовы ўтвараюць словы абстрактнага значэння. Жураўскі.
2. (з парадк. ліч. і прым.). Ступень кваліфікацыі ў якой‑н. спецыяльнасці, у спорце і пад. Рэстаран першага разраду. □ Паслаў .. [Заслонаў] Жэню ў дэпо вучыцца на слесара, а праз два месяцы яму прысвоілі трэці разрад. Шчарбатаў. Вучняў запрашаюць на такія заводскія мерапрыемствы, як прысваенне кваліфікацыйных разрадаў, ушанаванне пераможцам сацыялістычнага спаборніцтва. «Звязда». Красуцкі — высокага росту, прыгажун, здаравяк, мае спартыўны разрад і піша дысертацыі. Навуменка.
3. У арыфметыцы — месца, якое займае лічба пры пісьмовым абазначэнні ліку. Лічба другога разраду.
4. Гіст. Цэнтральная ўрадавая ўстанова ў Рускай дзяржаве 16–17 стст., якая ведала служылымі людзьмі, вайсковымі справамі і кіраўніцтвам паўдневых гарадоў і паветаў.
разра́д 2, ‑у, М ‑дзе, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. разраджаць — разрадзіць (у 1 знач.).
2. Страта электрычнасці якім‑н. целам, якое мае электрычны зарад; з’ява, якая суправаджае гэтую страту. Электрычны разрад. Атмасферны разрад.
разра́джаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад разрадзіць.
2. у знач. прым. З вынятым зарадам (пра агнястрэльную зброю). Іван дае .. [Віцю] патрымаць вінтоўку. Праўда, разраджаную, бо баба і цётка Вольга жахаюцца, каб чаго кі выйшла. Паўлаў.
разраджа́цца, ‑аецца; незак.
1. Незак. да разрадзіцца 1.
2. Зал. да разраджаць.
разраджа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да разрадзіць.
разрадзі́цца 1, ‑дзіцца; зак.
1. Стаць разраджаным (пра агнястрэльную зброю). Граната разрадзілася.
2. Страціць электрычны зарад. Батарэя разрадзілася.
3. перан. Перастаць быць напружаным, стаць спакайнейшым. Абстаноўка разрадзілася. □ Ранейшая напружанасць у людзей разрадзілася. Дрымотная цішыня лесу супакойвала. Беразняк.
разрадзі́цца 2, ‑раджуся, ‑родзішся, ‑родзіцца; зак.
Разм. Радзіць. [Апанаска] уздыхнуў з палёгкай: раз прыехала Дора Абрамаўна, значыць, Куліна разродзіцца нармальна. Даніленка.
разрадзі́ць, ‑раджу, ‑радзіш, ‑радзіць; зак., што.
1. Выняць зарад (з агнястрэльнай зброі). Загадаўшы малому адысці ,.. [бацька] асцярожна разрадзіў .. [гранату], разабраў на дробныя часткі, а запал закапаў у зямлю. Мележ. Бомба не ўварвалася. Праз гадзіну яе разрадзілі сапёры, якіх выклікалі з горада. Шамякін. // Вызваліць зброю ад зарада, патрона і пад., стрэліўшы з яе. [Сяргей] толькі памятаў, што амаль увесь дыск свайго аўтамата разрадзіў у легкавую машыну, і яна загарэлася высокім полымем. Шахавец.
2. Пазбавіць электрычнага зараду (якое‑н. цела, прыбор). Разрадзіць акумулятар.
3. перан. Ліквідаваць напружанасць, аслабіць сілу дзеяння, праяўлення чаго‑н. Разрадзіць міжнародную напружанасць. Разрадзіць атмасферу.
разра́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.
1. Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. разраджаць — разрадзіць.
2. перан. Аслабленне напружання. Аркестр, як навінка і вясёлая разрадка ў суровым партызанскім жыцці, карыстаўся доўгі час павышанай увагай. Шахавец. Гумар у апавяданні пра гераічнае або трагічнае часта служыць для разрадкі, аслаблення выключна напружанага дзеяння, вострых сітуацый. Дзюбайла.
3. Разрэджаная расстаноўка літар у слове для выдзялення яго ў тэксце.