Verbum

го́лы, ‑ая, ‑ае; гол, ‑а.

1. Не прыкрыты адзеннем, не апрануты. Голыя рукі. □ У мелкай рэчцы з крутымі берагамі плюхаліся голыя хлапчукі. Асіпенка. Адрозніць начальнікаў ад падначаленых у рухлівым натоўпе да пояса голай, загарэлай і запыленай моладзі — амаль немагчыма. Брыль. // Разм. Бедны. Гулялі, пакуль голыя сталі. Прыказка.

2. Пазбаўлены расліннага або валасянога покрыва (пра дрэвы, часткі цела і пад.). Дрэвы стаялі голыя — і тыя, што былі апалены, і тыя, што заставаліся цэлымі. Якімовіч. Круглым голым тварам [мандарын] нагадваў старую бабу, нягледзячы нават на вузенькую сівую казліную бародку. Маўр. // Пазбаўлены расліннасці, пустынны (пра мясцовасць). Пачарнеў лес, скінуўшы на дол апошняе сваё залатое ўбранне, асірацелі голыя палеткі. Краўчанка.

3. Нічым не пакрыты, не прыкрыты. Голыя сцены. □ [Нявада] зачыніў сенцы, увайшоў у хату і прылёг на голы палок. Чорны. Уцякала Бандароўна Ды паміж платамі, А за ёю тры гайдукі З голымі шаблямі. Купала.

4. Разм. Без ніякіх дадаткаў, прымесей; чысты. Голы пясок.

5. перан. Разм. Узяты сам па сабе, без тлумачэнняў, дадаткаў і пад. Голыя лічбы. □ Засяроджанне ўвагі толькі на ідэйным баку твора без уліку яго мастацкай формы мімаволі вядзе да голых сацыялагічных разважанняў. Шкраба.

•••

Браць (узяць) голымі рукамі гл. браць.

Гол як сакол — дужа бедны, нічога не мае.

Голаму разбой не страшан гл. разбой.

Голы як бізун — пра вельмі беднага чалавека.

Голы як бубен — пра голае, без расліннасці, выбітае месца.

Голы як стары венік — тое, што і голы як бізун.

З голымі рукамі гл. рука.

На голым месцы гл. месца.

Свяціць голым целам гл. свяціць.

голь, ‑і, ж.

Разм. Тое, што і галота. — Ну, вось вам і праўда, — адказвае.. пан, — голь нямытая, працаваць вам заўсёды на нас, паноў. Нар. казка.

гольд,

гл. гольды.

го́льдка,

гл. гольды.

го́льды, ‑аў; адз. гольд, ‑а, М ‑дзе, м.; гольдка, ‑і, ДМ ‑дцы; мн. гольдкі, ‑дак; ж.

Даўнейшая назва нанайцаў.

гольф, ‑а, м.

1. Распаўсюджаная ў Англіі гульня ў мяч, які стараюцца загнаць у ямку спецыяльнай палкай найменшай колькасцю Удараў.

2. толькі мн. (го́льфы, ‑аў). Кароткія штаны, якія зашпільваюцца пад каленам.

3. звычайна мн. (го́льфы, ‑аў). Панчохі да калена.

[Англ. golf.]

го́лядзь, ‑і, ж.

Гіст. Балцкае племя, якое ўпамінаецца ў старажытных летапісах 11–12 стст.

го́ман, ‑у, м.

Бязладны шум мноства галасоў. — На шчасце маладым! — урачыста падняўся сват, калі гоман і шум зноў крыху улёгся. Васілевіч. // перан. Пра спалучэнне прыродных гукаў. Беларусам, якія не дома, Пэўна, сніцца бароў нашых гоман. Лось. Раніца была ясная, росная, з птушыным гоманам і гудзеннем пчол. Хомчанка.

гомасексуалі́зм, ‑у, м.

Ненатуральнай палавая цяга да асоб свайго полу.

[Ад грэч. honos — падобны, аднолькавы і лац. sexualis — палавы.]

гомасексуалі́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Той, хто схільны да гомасексуалізму.