Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

размяжо́ўвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да размежавацца.

2. Зал. да размяжоўваць.

размяжо́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да размежаваць.

размяка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да размякнуць.

размя́класць, ‑і, ж.

Разм. Уласцівасць і стан размяклага. Размякласць грунту. □ Карацей кажучы, навалілася на мяне сёння ўсякая ўсячына, — жаласна прамовіў Ваўчок, але праз момант размякласць у яго прайшла, ён натапырыўся зноў. Хадкевіч.

размя́клы, ‑ая, ‑ае.

1. Які стаў мяккім, размяк. Размяклая зямля наліпала на салдацкія боты, на гусеніцы танкаў і колы аўтамашын. Дудо. На тым беразе Дзвіны імчаліся грузавыя машыны па размяклым ад спякоты асфальце. Грахоўскі.

2. перан. Разм. Расслаблены, вялы. Цеплыня разбірала размяклага Сімона. Самуйлёнак.

3. перан. Разм. Які стаў дабрэйшым, больш ласкавым.

размя́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. размяк, ‑ла; зак.

1. Стаць мяккім. Пад поўдзень асфальт на вуліцы размяк і ўспацеў чорнымі кроплямі смалы. Гарбук. Хутка .. дарога размякла, ператварыўшыся ў густую кашу, і машына спынілася. Сіняўскі.

2. перан. Стаць вялым, расслабіцца (пра фізічны стан чалавека). Пасля доўгай непагадзі сонца здавалася такім цёплым, пяшчотным, што людзі размяклі і паступова паснулі. Маўр.

3. перан. Прыйсці ў стан душэўнай чуллівасці, стаць ласкавым, добрым. Паходня завагаўся: можна было прайсці праз парк, але і там, як і на гэтай вуліцы, пачне прыгадвацца на кожным кроку мінулае — расхвалюешся, размякнеш. Хадкевіч. [Алесь] размяк. Узяў .. [Майку] далонямі за галаву. — Ты ... не плач, — сказаў ён. — Не трэба. Караткевіч.

размякча́льны, ‑ая, ‑ае.

Які служыць для размякчэння, размякчае. Размякчальны пластыр.

размя́кчаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад размякчыць.

размякча́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да размякчыцца.

2. Зал. да размякчаць.

размякча́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да размякчыць.