Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

разжо́ўванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. разжоўваць — разжаваць.

разжо́ўвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да разжавацца.

2. Зал. да разжоўваць.

разжо́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да разжаваць.

разжы́ва, ‑ы, ж.

Разм. Дзеянне паводле дзеясл. разжывацца — разжыцца (у 1, 2 знач.). // Тое, на чым можна разжыцца; спажыва, прыбытак.

разжыва́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да разжыцца.

разжы́так, ‑тку, м.

Разм. У выразе: на разжытак — для таго, каб даць магчымасць разжыцца, зажыць няблага. Давялося скідаць пінжачок, адпорваць прышытую мачыхай кішэньку і даставаць тыя дзесяць рублёў, якія бацька даў на разжытак. Сабаленка.

разжы́цца, ‑жывуся, ‑жывешся, ‑жывецца; ‑жывёмся, ‑жывяцеся; зак.

Разм.

1. на чым і без дап. Нажыцца, разбагацець. Той дынар быў шчаслівай манетай. І хцівец смярдзючы З дапамогай яго аграбаў сабе золата, срэбра і медзь, І разжыўся, і стаў неўміручы. Караткевіч. Антон Баравіцкі.. так і не разжыўся на вясельных заработках. Вітка.

2. Пачаць жыць няблага, стаць матэрыяльна забяспечаным. Пасля вайны Якуб У зямлянцы нейкі час туліўся. Затым крыху разжыўся І збудаваў сабе ён новы зруб. Валасевіч. [Аляксандр] папрасіў на першы час за адработкі, а як разжывуцца, у арэнду кавалачак зямлі. Грахоўскі.

3. на што, чым, чаго. Дастаць, раздабыць што‑н. Перад сканчэннем школы цераз старэйшага брата разжыўся на тыя самыя кніжкі і я. Лужанін. Нам удалося разжыцца старой заржавелай вінтоўкай, якую мы ўтраіх чысцілі і прыводзілі ў належны выгляд цэлы дзень. Навуменка. — На першы раз невялікае трэба, — сказаў вайсковец. — Чайку мы ў вас, гаспадынька, не разжывёмся? Сабаленка.

разжэ́ньвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да разжаніцца.

разжэ́ньваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да разжаніць.

раззалаці́ць, ‑лачу, ‑лоціш, ‑лоціць; зак., каго-што.

Густа пакрыць пазалотай.