піску́ха
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
піску́ха |
піску́хі |
| Р. |
піску́хі |
піску́х |
| Д. |
піску́се |
піску́хам |
| В. |
піску́ху |
піску́х |
| Т. |
піску́хай
піску́хаю |
піску́хамі |
| М. |
піску́се |
піску́хах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
піску́ха ж., разг. писку́нья; визгу́нья
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
піску́ха, ‑і, ДМ ‑кусе, ж.
Разм. Жан. да піскун.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
піску́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м. (разм.).
Той, хто часта пішчыць.
|| ж. піску́ха, -і, ДМ -ку́се, мн. -і, -ку́х.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Піску́ха ’(скаромны) абрад, вячэра перад Вадохрышчам’ (лельч., гом., Мат. Гом.). Да пі́скаць, піск (гл.). Матывацыя наймення няясная. Магчыма, калька літ. raudìnė ’малітва за памерлых з плачам і галашэннем’, raudà, raudãvimas ’плач, плач з галашэннем’, якое Лаўчутэ (Балто-слав. этнояз. отношения, 30) лічыць крыніцай бел. радуніца (радаўніца) ’дзень памінання памерлых, дзяды’; калькаваная назва ўтворана, каб пазбегнуць асацыяцый з ра́ды, ра́давацца ’весяліцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
писку́нья піску́ха, -хі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
визгу́нья віску́ха, -хі ж.; піску́ха, -хі ж.; скавыту́ха, -хі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Піску́ння ’піскуха’ (Юрч. Вытв.). Да піск (гл.). Суф. ‑уння пад уплывам рус. мовы (-унья).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скліме́ць ‘плакаць, хныкаць’, скліма́ ‘плакса, піскуха’ (Юрч.). Няясна; магчыма да слім (гл.) з ‑к‑, як у склізкі/слізкі, з нетыповым семантычным развіццём.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кво́кля ’квактуха, курыца, якая водзіць куранят’ (ТСБМ, Нар. лекс.). Для аддзеяслоўных назоўнікаў, якія абазначаюць назвы асоб (жывёл, птушак), характэрная пеяратыўная суфіксацыя на ‑ля. Параўн. піскля ’піскуха’, бегля ’непаседа’ (Сцяцко, Афікс. наз., 53).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)