Лоск 1 ’бляск’, ’лак, глянец’ (
Лоск 2 ’рад’, лоскам ляжаць ’упокат’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лоск 1 ’бляск’, ’лак, глянец’ (
Лоск 2 ’рад’, лоскам ляжаць ’упокат’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пачва́ра ’казачная, страшная істота вялікіх памераў’, ’жудасны твар’, ’непрыгожы чалавек’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дзень, дня,
1. Частка сутак ад усходу да захаду сонца, ад раніцы да вечара.
2. Тое, што і суткі.
3. Прамежак часу ў межах сутак, заняты чым
4. чаго. Вызначаны тэрмін, дата, прысвечаная якой
5.
Палярны дзень — за Палярным кругам: частка года, калі сонца не заходзіць за гарызонт.
Посны дзень — дзень, у які згодна з царкоўным звычаем нельга есці скаромнае.
Разгрузачны дзень — харчаванне аднатыпнымі прадуктамі на працягу аднаго дня з мэтай аздараўлення або пахудзення.
Санітарны дзень — дзень, які прызначаецца для санітарнага агляду службовага памяшкання.
Рабочы (працоўны) дзень — пэўная колькасць часу, адведзеная для работы, службы.
Добры дзень! — прывітальны зварот днём пры сустрэчы.
Дзень у дзень; дзень пры дні — штодзень, кожны дзень.
З дня на дзень — у адзін з бліжэйшых дзён.
Учарашні дзень — былое, мінулае.
Чорны дзень — цяжкая, змрочная часіна.
||
||
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
*Лі́чыць,
Лічы́ць ’называць лікі ў паслядоўным парадку’, ’вызначаць колькасць, суму’, ’дапускаць, прымаць у разлік, пад увагу’, ’прызнаваць’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трап 1 ’сцежка, дарога, кірунак; крок’ (
Трап 2 ’сходы на караблі’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
чы́сціць, чышчу, чысціні, чысціць;
1. Рабіць чыстым, ачышчаць каго‑, што‑н., здымаючы гразь, пыл і пад.
2.
3.
4.
5.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тень
1. цень,
2. (затенённое место) цень,
отдыха́ть в тени́ адпачыва́ць у цяньку́ (у халадку́);
3.
и те́ни нет сомне́ния і це́ню няма́ сумне́ння;
на лице́ промелькну́ла тень беспоко́йства па тва́ры прамільгну́ў цень неспако́ю;
◊
наводи́ть тень
оста́лась одна́ тень заста́ўся адзі́н цень;
держа́ться в тени́ трыма́цца ў цяні́;
ходи́ть за ке́м-л. как тень хадзі́ць за кім-не́будзь як цень.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Крук 1 ’род вялікага цвіка з загнутым тупым канцом’ (
Крук 2 ’матыка з двума зубамі’ (
Крук 3 ’вочап у калодзежы’ (
Крук 4 ’крумкач’ (
Крук 5 ’строй птушак клінам пры палёце’ (
Крук 6 ’сляпень (
Крук 7 ’кроква’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сустрэ́ць, ‑стрэну, ‑стрэнеш, ‑стрэне;
1. Ідучы насустрач, па дарозе спаткаць каго‑н.
2. Выйсці спаткаць, прывітаць каго‑н.; прывітаць, прыняць каго‑н.
3. Дачакацца пачатку, надыходу, з’яўлення чаго‑н.
4. Спасцігнуць каго‑н., надарыцца каму‑н.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
поря́док
приводи́ть в поря́док прыво́дзіць у пара́дак (да пара́дку);
соблюда́ть поря́док прытры́млівацца (трыма́цца) пара́дку;
следи́ть за поря́дком сачы́ць (назіра́ць) за пара́дкам;
алфави́тный поря́док алфаві́тны пара́дак;
по поря́дку па пара́дку;
зако́нным поря́дком зако́нным пара́дкам;
пресле́довать суде́бным поря́дком перасле́даваць судо́вым пара́дкам;
организо́ванным поря́дком арганізава́ным пара́дкам;
поря́док голосова́ния пара́дак галасава́ння;
поря́док рабо́ты пара́дак рабо́ты;
соображе́ния такти́ческого поря́дка меркава́нні такты́чнага пара́дку;
наводи́ть поря́док
боево́й поря́док
похо́дный поря́док
ста́рые поря́дки стары́я пара́дкі;
одного́ поря́дка аднаго́ пара́дку;
призыва́ть к поря́дку закліка́ць да пара́дку;
в поря́дке у пара́дку;
в администрати́вном поря́дке у адміністрацы́йным пара́дку;
вы́ше на два поря́дка вышэ́й (вышэ́йшы) на два пара́дкі;
в поря́дке веще́й звыча́йная рэч;
для поря́дка для пара́дку;
поря́док дня пара́дак дня;
всё в поря́дке усё ў пара́дку;
в пожа́рном поря́дке у пажа́рным пара́дку;
для поря́дка (поря́дку) для пара́дку;
привести́ к поря́дку прыве́сці да пара́дку;
призва́ть к поря́дку прызва́ць да пара́дку;
свои́м поря́дком сваі́м пара́дкам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)