спо́рны, -ая, -ае.
1. Пра дзейнасць, працу: хуткі і паспяховы.
Спорная праца.
2. Пра дождж: які хутка пакрывае або змочвае зямлю.
С. дождж.
3. Які пры малых затратах дае найлепшы вынік; выгадны ў гаспадарчых адносінах.
Спорныя крупы.
Спорная пшаніца.
4. Пра почырк: з вузкімі, дробнымі, блізка размешчанымі літарамі і невялікімі прамежкамі паміж словамі.
|| наз. спо́рнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бамбе́рыць
‘біць, удараць каго-небудзь, што-небудзь; ісці, падаць доўга ці на працягу доўгага часу (пра дождж, снег)’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
бамбе́ру |
бамбе́рым |
| 2-я ас. |
бамбе́рыш |
бамбе́рыце |
| 3-я ас. |
бамбе́рыць |
бамбе́раць |
| Прошлы час |
| м. |
бамбе́рыў |
бамбе́рылі |
| ж. |
бамбе́рыла |
| н. |
бамбе́рыла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
бамбе́р |
бамбе́рце |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
бамбе́рачы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
лупану́ць
‘ударыць каго-небудзь і па чым-небудзь; зрабіць што-небудзь з вялікай сілай (лупануў дождж, лупануць з вінтоўкі і пад.)’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
лупану́ |
лупанё́м |
| 2-я ас. |
лупане́ш |
лупаняце́ |
| 3-я ас. |
лупане́ |
лупану́ць |
| Прошлы час |
| м. |
лупану́ў |
лупану́лі |
| ж. |
лупану́ла |
| н. |
лупану́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
лупані́ |
лупані́це |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
лупану́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
пабры́зкаць
‘злёгку апырскаць, накрыць пырскамі каго-небудзь, што-небудзь і без прамога дапаўнення; некаторы час папырскаць (пра дождж)’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
пабры́зкаю |
пабры́зкаем |
| 2-я ас. |
пабры́зкаеш |
пабры́зкаеце |
| 3-я ас. |
пабры́зкае |
пабры́зкаюць |
| Прошлы час |
| м. |
пабры́зкаў |
пабры́зкалі |
| ж. |
пабры́зкала |
| н. |
пабры́зкала |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
пабры́зкай |
пабры́зкайце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
пабры́зкаўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
прасцё́баць
‘адхвастаць, пабіць чым-небудзь гнуткім каго-небудзь, што-небудзь; высмеяць каго-небудзь, што-небудзь; прайсці (пра дождж і пад.)’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прасцё́баю |
прасцё́баем |
| 2-я ас. |
прасцё́баеш |
прасцё́баеце |
| 3-я ас. |
прасцё́бае |
прасцё́баюць |
| Прошлы час |
| м. |
прасцё́баў |
прасцё́балі |
| ж. |
прасцё́бала |
| н. |
прасцё́бала |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
прасцё́бай |
прасцё́байце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
прасцё́баўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
цу́біць
‘ісці, падаць моцна ці на працягу доўгага часу (пра дождж і пад.); піць што-небудзь і без прамога дапаўнення’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
цу́блю |
цу́бім |
| 2-я ас. |
цу́біш |
цу́біце |
| 3-я ас. |
цу́біць |
цу́бяць |
| Прошлы час |
| м. |
цу́біў |
цу́білі |
| ж. |
цу́біла |
| н. |
цу́біла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
цу́б |
цу́бце |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
цу́бячы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
шу́ргаць
‘утвараць шум; хадзіць, не падымаючы ног; абмацваць рукой што-небудзь (без прамога дапаўнення: шоргаць па чым-небудзь); ліць (пра дождж)’
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
шу́ргаю |
шу́ргаем |
| 2-я ас. |
шу́ргаеш |
шу́ргаеце |
| 3-я ас. |
шу́ргае |
шу́ргаюць |
| Прошлы час |
| м. |
шу́ргаў |
шу́ргалі |
| ж. |
шу́ргала |
| н. |
шу́ргала |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
шу́ргай |
шу́ргайце |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
шу́ргаючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
буйне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак. (разм.).
Станавіцца буйны́м (у 1—3 і 6 знач.), буйнейшым.
|| зак. пабуйне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.
Арэхі пабуйнелі.
Дождж пабуйнеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
на́нач, прысл.
1. 3 наступленнем, пачаткам ночы.
Н. сабраўся дождж.
2. Перад начным сном.
Памыцца н.
3. На начлег.
Здарожыўся хлапчук і папрасіўся н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прамачы́ць, -ачу́, -о́чыш, -о́чыць; -о́чаны; зак., што.
Даць прамокнуць чаму-н.; насыціць вільгаццю.
П. ногі.
Дождж добра прамачыў зямлю.
|| незак. прамо́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)