◎ Пэ́мкнуць экспр. ’пекануць, ляснуць’ (ельск., Мат. Гом.). Імітатыўны дзеяслоў (параўн. пэнснуць, пэрнуць і пад.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рамза́ць ’груба смяяцца, іржаць’ (Мат. Гом.), рэмза́ці ’надакучваць размовай’ (івац., Жыв. сл.). Гл. рэ́мзаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ры́льнік ’судна (начное)’ (ветк. Мат. Гом.). Ад ры́ла (гл.), паколькі начынне мае ры́ла ’носік’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́ўці ’раўці’ (Нас., Ян.), ’румзаць; спяваць (басам)’ (Мат. Гом.). Укр. ревти ’тс’. Гл. раўці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скра́дка ‘схованка’ (Мат. Гом.). Вытворнае ад скрада́ць ‘красці’, скрада́цца ‘падкрадацца’ (Ласт.), гл. крадком, красці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ста́рыць ‘здзерці, надраць на тарцы’ (Ян.), старкава́ць ‘тс’ (Мат. Гом.). Да тарыць, таркаваць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Талялёхаць ’калыхаць’ (Мат. Гом.). Імітатыў на базе гукапераймання, параўн. талалюкаць (гл.), танянёх і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тарці́на ’кавалак торфу’ (карэліц., Янк. Мат.). З тарфіна ’тс’ (гл. торф) з прыпадабненнем зычных.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ірмя́к ’армяк, суконная верхняя доўгая вопратка’ (Бяльк., Мат. Маг., Сл. паўн.-зах.). Гл. армяк.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пыль-пыль, пы́лі‑пы́лі — падзыўныя словы для куранят (Мядзв., Шымк. Собр., Гарэц., Шат., Жд. 1, Янк. 2, Мат. Маг., Мат. Гом., Сл. ПЗБ), ’падзыўныя словы для качак, качанят і гусянят’ (беласт., Ніва, 1980, 14 вер.), пшя ’тс’ (там жа), пы́люш ’вокліч, якім адганяюць курэй’ (клім., Мат. Маг.), пыляня ’кураня’ (Шпіл.), пыльна ’тс’ (Шат.; петрык., Мат. Гом.), пыляты ’кураняты’ (Мат. Маг.), рус. пылі‑пы́лі ’падзыўныя словы для курэй’, пы́ля‑пы́ля ’падзыўныя для індыкоў’, пшя ’курыца, кураня’, польск. руlі‑руlі, чэш. ріlі‑ріlі, руl’а‑рyl’а, pile ’гусяня’, в.-луж. pila ’качаня, гусяня’, н.-луж. pile‑pile, pile ’гусяня’, балг. пили‑пили ’падзыўныя для куранят’, пиле ’кураня’, серб.-харв. піме ’тс’, макед. пиле ’кураня, птушачка’. Паводле Махэка₂ (449), “старажытнае даіндаеўрапейскае слова”, параўн. крым.-тат. pili ’кураня’, тамільск. piḷḷai ’птушаня’. Прасл. *pilę, параўн. літ. pylėt лат. pile ’качка’, лац. pullūs ’маладая жывёліна’, гоц. pula ’жарабя’, інд. ріllіка ’птушаня’. Гл. таксама пуль‑пуль, пуляня.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)