Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Важугі́ ’вілкі, качарга, чапяла, венік’ (Серб.). Гл. вожаг, ожаг.

Важу́жнік ’вугал, дзе стаяць важугі’ (Серб.). Да важугі́ (гл.).

Ва́жыльны ’звязаны з месцам, дзе важаць’ (БРС). Да важыць (гл.).

Важыўня́ ’месца, дзе важаць’ (Бяльк.). Гл. важніца.

Ва́жыўшчык ’той, хто важыць’ (Бяльк.). Да важыць (гл.).

Ва́жыцца1 ’вагацца, хістацца’ (Мат. Гом.). Да важыць (гл.).

Ва́жыцца2 ’ўзважвацца; адважвацца, рашацца’ (Гарэц.); ’спрабаваць’ (Шн., 142). Да важыць (гл.).

Ва́жыць ’вымяраць вагу’ і іншыя значэнні (БРС, Мал., Гарэц., Шпіл., Яруш., Грыг., Зн. дыс.), на падставе якіх утварыліся шматлікія лексемы; гл. важыльны, важок, важка, важнік, важное, важыўшчык, важыцца і інш., гл. таксама вага́. Польск. ważyć, чэш. vážiti, в.-луж. wažić, славац. vážit ’тс’. Рус. важить пераважна зах. (Даль, 1, 159–160). Паўдн.-слав. мовы дзеяслова з ж < г не ведаюць. Можна меркаваць, што ўсх.-слав. важыць — запазычанне з зах.-слав. моў.

Ва́за (БРС). Праз польск. з ням. Vase або франц. vase (Фасмер, 1, 266; Шанскі, 1, В, 5; Рудніцкі, 1, 293).

Вазаблада́ць ’авалодаць’ (Нас.). Па фанетычных і марфалагічных прыкметах — запазычанне з ц.-слав.

Вазаві́к1 ’ламавік, конь для грузавых перавозак’ (КЭС). Рус. возовик ’тс’, укр. возовик ’тс’. Да вазавы (у адрозненне ад верхавы).

Вазаві́к2 ’той, хто ўмее накласці воз сена’ (Янк. III). Да вазавы (< *вазавы работнік) або непасрэдна да воз.