вы́ручыць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. вы́ручу вы́ручым
2-я ас. вы́ручыш вы́ручыце
3-я ас. вы́ручыць вы́ручаць
Прошлы час
м. вы́ручыў вы́ручылі
ж. вы́ручыла
н. вы́ручыла
Дзеепрыслоўе
прош. час вы́ручыўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вы́ручыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.

1. каго (што). Памагчы каму-н. у цяжкіх абставінах.

В. з бяды.

В. сябра.

2. што. Утаргаваць.

В. грошы за тавар.

|| незак. выруча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. вы́ручка, -і, ДМ -чцы, ж. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́ручыць сов., в разн. знач. вы́ручить;

в. з бяды́ — вы́ручить из беды́;

в. у дзень сто рублёў — вы́ручить в день сто рубле́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́ручыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што.

1. Памагчы выйсці з цяжкага становішча. Выручыць з бяды. □ [Салдат:] — Як ты мне дапамог! Не дапамог, а, можна сказаць, выручыў. Гамолка.

2. Утаргаваць. Вязуць усё, што трэба прадаць, каб выручыць сякую-такую капейчыну. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вы́ручыць (БРС, Бяльк., Яруш.). Рус. вы́ручить, укр. ви́ручити. Ст.-рус. вытворнае з прыст. вы‑ ад згубленага ручити ’паручыцца’, якое ад рука (Сразнеўскі, 3, 200). Булахоўскі (Деэтимологизация, 187) лічыць, што зыходным быў вобраз ’падаць руку выратавання’. Значэнне ’выручыць грошы’ ўзнікла лексіка-семантычным спосабам на базе першага значэння і, як лічыць Булахоўскі (там жа), праз прамежкавае прадстаўленне ’выратавацца ад страты’ (Шанскі, 1, В, 231).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

выруча́ць, вы́ручыць

1. (дапамагаць) hélfen* vi (каго-н. D), áushelfen* vi (D);

выруча́ць каго-н з бяды́ j-n aus der Not rétten; j-m aus der Pátsche hélfen* (разм.);

2. (атрымаць грошы) verdíenen vt, Gewínn háben

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

вы́ручка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. гл. выручыць.

2. Утаргаваныя грошы.

Здаць выручку ў банк.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́ручаны в разн. знач. вы́рученный; см. вы́ручыць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

выруча́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да выручыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

утаргава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; -гава́ны; зак., што і чаго.

Набыць якую-н. суму грошай ад продажу чаго-н.; выручыць.

У. многа грошай.

|| незак. утарго́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)