The discussion resolved itself into an argument — Дыску́сія перайшла́ ў сва́рку
2.
n.
1) пастано́ва f.
2) нава́жанасьць, непахі́снасьць f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
powder
[ˈpaʊdər]1.
n.
1) парашо́к -ку́m. (мы́йны, зубны́)
2) face powder — пу́дра f.
3) gunpowder — по́рах -у m.
2.
v.
1) расьціра́ць, сьціра́ць на парашо́к
2) ператвара́цца ў парашо́к (пра суху́ю зямлю́)
3) пасыпа́ць або́ пакрыва́ць парашко́м
4) пу́дрыць (твар)
5) церушы́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Пыл ’найдрабнейшыя часцінкі ў паветры і на паверхні’ (ТСБМ, Нас., Ян., Шат., Кос., Растарг., Бяльк., Гарэц., Мал.), пул ’тс’ (ТС; люб., Сл. ПЗБ), пыл ’лёгкія адходы пры веянні’ (Нас.), пыл, пэл ’пушок, што адлятае пры тканні’ (Уладз.), ’жар, раздражненне’: в пылу сказавъ (Нас.), укр.пил, рус.пыл, пыль ’жар, полымя; пыл, пылок; снег, пена’, польск.pył ’пылок’ (з усх.-слав., Банькоўскі, 2, 969), чэш.pyl ’пылок з кветак’, славац.pyl. Дакладных адпаведнікаў няма; узводзяць да і.-е.pū‑ ’дуць’, параўн. літ.pū̃sti, лат.pùst ’дуць’ (гл. пухаць, пыхаць), грэч.πῦρ ’агонь’ і пад. (Фасмер, 3, 418); Банькоўскі (2, 969) мяркуе пра першаснае значэнне ’дробнае парахно’ і структуру *pū‑l‑, параўн. літ.pū́ti ’ператварацца ў пыл, гніць’, pū́liai ’гной (у скуле)’, лац.pūs, puris ’тс’, і ў такім выпадку — значэнне ’жар, агонь; запальчывасць’ ад пылаць ’гарэць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
tumble2[ˈtʌmbl]v.
1. па́даць, валі́цца;
tumble off a bicycle звалі́цца з веласіпе́да
2. пераку́льваць; пераку́львацца
3. кі́дацца;
tumble into bed зава́львацца спаць
4. ствара́ць беспара́дак, балага́н
♦
tumble to smb./smth.BrE, infml разга́дваць каго́-н./што-н.;
Do you tumble to it? Ты разумееш?
tumble down[ˌtʌmblˈdaʊn]phr. v.
1. зва́львацца, па́даць
2. разва́львацца, ператвара́цца ў руі́ны;
The walls came tumbling down. Сцены рассыпаліся ўшчэнт.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
transform
[trænsˈfɔrm]1.
v.t. (into)
1) ператвара́ць, перамяня́ць; перарабля́ць
2) Phys. ператвара́ць адзі́н род энэ́ргіі ў другі́
A dynamo transforms mechanical energy into electricity — Дына́ма ператвара́е мэхані́чную энэ́ргію ў электры́чнасьць
3) Electr. трансфармава́ць
2.
v.i.
ператвара́цца
A tadpole transforms into a frog — Апало́нік ператвара́ецца ў жа́бу
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Перакіда́цца, скіда́цца ’ператварацца ў іншую істоту’ (Растарг.), перакі́нуцца ’пераўтварыцца’ (карм., Мат. Гом.), перакі́нуць ’часова пераапрануцца ў іншае (сухое) адзенне’ (Юрч.), мсцісл.пірікіда́ньня ’змена адзення’ (Юрч. СНЛ), перэкіда́цца ’перакульвацца, пераўвасабляцца’ (ТС), перэкі́нуцца ’перакуліцца, змяніцца’, найбліжэй да якіх стаяць польск.przekinąć się, przekidać się ’перакінуцца, перамяніцца; перакуліцца’, ст.-польск.przekinąć się ’перайсці на чый-небудзь бок’, параўн. “тэхналогію” пераўвасаблення ў ваўкалака: перэкінецца церэз ножа і робіцца наподобіе воўка (ТС). Да пера- і кідаць, кідацца < прасл.*kydati (sę), гл. кідаць, параўн. таксама ўкр.чарніг.перекида́тися ’пераапрануць, змяніць адзежыну’ і ’пераўтварацца, абярнуцца’. Іншую версію прапануе Санько (Kryuja, 1996, 1, 92): перакінуцца, скінуцца ’перавярнуцца на кагосьці, ператварыцца’ звязана не з слав.*kinǫti, *kidati, а з літ.kìsti (kiñta, kìto) ’мяняцца, змяняцца’, kėisti (‑čia, ‑tė) ’мяняць, змяняць, перамяняць, абменьваць’, keìtìklis ’ператваральнік, унформер’, keitìmas ’абмен, размен, змена, замена, ператварэнне’, што ў святле прыведзеных вышэй фактаў не пераконвае, аднак балтыйскі ўплыў на семантыку ’змена (адзення і пад.)’ адмаўляць няма падстаў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пераліва́цца, ‑аецца; незак.
1. Перамяшчацца з аднаго месца ў другое (пра вадкасці). Чулася толькі булькатанне вады, якая пералівалася ў батарэях.Карпаў.
2. Вылівацца, цячы цераз край. Вада пераліваецца цераз плаціну.//перан. Выходзіць за межы чаго‑н. (пра пачуцці). [Злосць] поўніла ўсю .. [Сомікаву] істоту, пералівалася цераз берагі, пырскала, біла фантанам.Крапіва.
3.перан. Павольна і раўнамерна хвалявацца, калыхацца. Да долу гнуліся спелыя жыты, шапацелі, пераліваліся на сонцы шырокімі хвалямі.Гурскі.
4. Блішчаць, ззяць, адсвечваць, мяняючы адценні, колеры. Мігцелі, пераліваліся зоркі.Гамолка.Над галавою гарэла паўночнае ззянне. Светлыя хвалепадобныя палосы пераліваліся рознымі колерамі, рухаліся, плылі.Шамякін.// Гучаць з пералівамі. Заціх гармонік, замоўклі бубны, толькі пераліваліся яшчэ бомы на некалькіх тройках.Лынькоў.
5.перан.Ператварацца ў што‑н. другое. Увесь свой смутак канцэнтраваў .. [Віктар] на гэтым малазначным пункце, і смутак пераліваўся тады ў едкую шчымлівую крыўду.Зарэцкі.
6.Зал.да пераліваць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бязмо́ўны, ‑ая, ‑ае.
Які нічога не гаворыць, маўчыць. Была Аксіння бязмоўная, ціхая. Свядомасць вярталася да яе.Вярцінскі.// Які неахвотна гаворыць, не любіць гаварыць; маўклівы. Строгі, амаль бязмоўны палкоўнік, здаралася, выклікаў Ніну ноччу.Васілевіч.//перан. Які не адважваецца, не асмельваецца падаць свой голас; баязлівы. [Ярохін:] — Чалавек павінен быць вясёлы, жыццярадасны, і няма ніякай патрэбы ператварацца яму ў нейкую бязмоўную мумію.Шамякін.Будучы пісьменнік бачыў, як уласніцтва, кожнадзённы клопат пра кавалак хлеба ў хаце, вечныя нястачы нявечылі жыццё жанчыны, ператваралі яе ў парабчанку, у бязмоўную служку мужа і свёкра.Кудраўцаў.// Які выражаецца без слоў, не суправаджаецца словамі. Бязмоўны погляд. □ І я чытаю ў.. [вачах], як і тады, адно бязмоўнае пытанне: «Ці праўда гэта, што ты — мой найлепшы друг?»Брыль.Міхась стаіць, знявагі поўны, І погляд кідае бязмоўны. О, колькі крыўды ў ім, абразы!..Колас.//перан. У якім не чуваць ніякіх гукаў; ціхі. Бязмоўны лес. □ Чэсік любіць блукаць па гэтых бязмоўных могілках.Васілевіч.//перан. Такі, дзе адсутнічаюць гукі мовы, гаворка. Білі барабаны, гайдалася, як ніва перад бурай, бязмоўная плошча, і каб гук, каб крык ці плач — толькі гром барабанаў.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)