Папраду́ха ’жанчына, якая займаецца ручным прадзеннем’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, Янк. БП), попраду́ха ’папрадуха; вячоркі, дзе прадуць’ (Влад.), попраду́ха ’папрадуха’ (Клім.), папраду́хі мн. ’вячоркі, дзе прадуць і весяляцца’ (ТСБМ). Дэрыват з суф. ‑уха ад папрасці, папраду (гл. пра́сці).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пахадня́, пахаду́ха, походу́ха ’непаседлівая жанчына’, ’пасялуха, пахатуха’ (беласт., Сл. ПЗБ; бяроз., івац., Сл. Брэс.; в.-дзв., Шатал.). Да па‑ і хадзіць (гл.). Аб суфіксе ‑ня гл. Сцяцко, Афікс. наз., 58). Параўн. серб.-харв.поход‑ ница ’госця, наведвальніца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сяду́ра ’нерухавы, пасіўны чалавек’ (ТСБМ, Бяльк.). Утворана ад сядзець (гл.) пры дапамозе суф. ‑ур‑а “з экспрэсіяй зніжанасці”, гл. Сцяцко, Афікс. наз., 70; з іншым экспрэсіўным суф. ‑эр‑a: сядэ́ра ’жанчына, што сядзіць на адным месцы’ (Барад.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
касмана́ўтм. Kosmonáut m -en, -en; Ráumfahrer m -s, -, Astronáut m -en, -en;
касмана́ўт-дублёр Kosmonáutendouble [-du:bl] n -s, -s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
непрыя́зны, ‑ая, ‑ае.
Які недружалюбна настроены ў адносінах да каго‑, чаго‑н. Нічога добрага для настаўніка не было і ў другой, і ў трэцяй, і ў наступных кучках карт. То замешваўся нейкі злы і хітры мужчына, то непрыязная жанчына, то сумная дарога.Колас.// Які выражае або праяўляе непрыязнасць, недружалюбнасць. У голасе .. [Алі] Леанід пачуў непрыязную насмешку.Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
насцяро́жлівы, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і насцярожаны (у 2 знач.). У паставе, у чуйным нахіле галавы, у насцярожлівым чаканні, што, відаць было, ахапіла яе, угадвалася жанчына, якая ўжо ведала, хто яна ёсць.Карпаў.Раней.. [Максім] заўсёды думаў, што падобны на маці. А цяпер, як у бацькі, выпукліліся надброўі.. І прабіўся ў вачах сухі, насцярожлівы бляск.М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недагле́дзець, ‑гледжу, ‑гледзіш, ‑гладзіць інедаглядзе́ць, ‑гляджу, ‑глядзіш, ‑глядзіць; ‑глядзім, ‑гледзіце; зак., каго-што і без дап.
Дапусціць памылку пры наглядзе за кім‑, чым‑н., не ўпільнаваць, не ўберагчы ад каго‑, чаго‑н. — Ледзь недагледзеў, не разлічыў паляўнічы, — і морж байдарку.. разам з паляўнічым перакуліць.Бяганская.Жанчына занятая. Трохі, відаць, недагледзела, па якой сцежцы пайшоў яе хлопец.Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патапта́цца, ‑тапчуся, ‑топчашся, ‑топчацца; зак.
Таптацца некаторы час. Рыпнулі дзверы — жанчына паспяшала на кухню. Хвілін колькі патапталася там і чагосьці хутка выскачыла ў сені.Вышынскі.Даніла падышоў, патаптаўся ля мужчын, глянуў спадылба на Максіма і сеў ад яго паводдаль, бо суседа недалюбліваў.Капыловіч.Янка вырваў бізун з цівуновых рук, шпурнуў у гразь і патаптаўся па ім лапцямі.Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бу́ркнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак. і аднакр., што і без дап.
Невыразна, з адценнем незадаволенасці сказаць што‑н. Адна старая сялянка не выцерпела — буркнула: — Пану цівуну варон страляць, а нам спіны гнуць!Бядуля.[Глушкевіч] хацеў загаварыць з ёю, але жанчына нешта буркнула ў адказ, і нельга было зразумець, ці то яна павіталася так, ці выказала незадаволенасць.Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канцэнтра́т, ‑у, М ‑раце, м.
1. Спецыяльна апрацаваны сухі прадукт, зручны для захоўвання і хуткага прыгатавання ежы. Харчовыя канцэнтраты. Канцэнтрат кашы. Малочны канцэнтрат.
2. Корм высокай пажыўнасці для жывёлы (напрыклад, зерне, макуха, вотруб’е). — Вось пры саўгасе, — гаварыла далей жанчына, — сталі прывозіць пад вясну канцэнтраты, дык і хвароб на ферме паменшала.Кулакоўскі.
3. Прадукт абагачэння карыснага выкапня шляхам канцэнтрацыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)