that

[ðæt]

1.

adj., pl. those [ðoʊz]

той, гэ́ны

Do you know that boy? — Ці ты зна́еш гэ́нага хлапца́?

2.

pron.

1) гэ́та

That is the right way — Гэ́та пра́вільны спо́саб

That’s a good boy! — До́бры хло́пец!

That’s what it is — То ж бо

2) то́е

I like that better than this — То́е мне больш падаба́ецца, чым гэ́тае

3) хто, які́

the members that were present — сябры́, які́я былі́ прысу́тныя

the book that I’m reading — кні́га, яку́ю я чыта́ю

4) у які́м, калі́

the year that we went to Europe — год, у які́м мы е́зьдзілі ў Эўро́пу

3.

conj.

1) што

I know that 6 and 4 are 10 — Я ве́даю, што 6 і 4 ёсьць 10

2) каб

He ran fast that he might not be late — Ён шпа́рка бег, каб не спазьні́цца

3) калі́ б (як вы́каз жада́ньня)

Oh, that she were here! — О, калі́ б яна́ была́ тут!

4.

adv.

гэ́так, гэ́тулькі, да таго́

He was that angry he couldn’t say a word — Ён быў да таго́ зло́сны, што ня мо́г сло́ва сказа́ць

- that’s it

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

schcken

1.

vt пасыла́ць, адпраўля́ць, выпраўля́ць (куды-н.)

2.

(sich)

1) быць прысто́йным

das schckt sich nicht — гэ́та непрысто́йна

2) падыхо́дзіць, пасава́ць (да чаго-н.zu D)

3) (in A) скары́цца (перад чым-н.), падпара́дкавацца (лёсу)

sich in lles ~ — падпарадкава́цца ўсяму́, прыміры́цца з усі́м

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

schmcken

1.

vt каштава́ць (страву)

2.

vi

1) (nach D) мець смак (чаго-н.)

deses Gercht schmeckt nach mehr — гэ́тая стра́ва ве́льмі сма́чная [не мяша́ла б паўтары́ць]

2) быць да спадо́бы [да гу́сту]

das schmeckt gut — гэ́та сма́чна

er ließ sich ~ — ён еў з апеты́там

lass dir´s ~! — часту́йся!, на здаро́ўе!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

entghen

* vi (s) (D) бе́гчы, уцяка́ць (ад каго-н., чаго-н.); пазбяга́ць (каго-н., чаго-н.)

das entgng mir — гэ́та я прапусці́ў, гэ́тага я не заўва́жыў

sich (D) twas ~ lssen* — прапусці́ць што-н.

sich (D) etw. nicht ~ lssen — не адка́зваць сабе́ ў чым-н.

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

nterschied

m -(e)s, -e ро́зніца; адро́зненне

lle hne ~ — усе́ без разбо́ру

der ~ ist, dass… — ро́зніца ў тым, што…

ein ~ wie Tag und Nacht — гэ́та як не́ба і зямля́

2) адро́зненне

zum ~ von j-m, von etw. (D) — у адро́зненне ад каго́-н., чаго́-н.

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

untersthen

*

1.

vi (D)

1) падпарадко́ўвацца (каму-н.), быць у паднача́ленні (каго-н.)

2) падляга́ць (чаму-н.)

das unterstht kinem Zwifel — гэ́та не падляга́е сумне́нню [не выкліка́е сумне́ння]

das Verghen unterstht dem Gercht — праві́ннасць кара́ецца зако́нам

2.

(sich) асме́львацца, адва́жвацца, смець

was ~ Sie sich? — як Вы сме́еце?

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

mgang

m -(e)s, -gänge працэ́сія, абхо́д

2) -(e)s зно́сіны, су́вязь, знаёмства

~ hben — мець ко́ла знаёмых, вярце́цца ў грама́дстве

~ mit j-m pflgen — падтры́мліваць знаёмства з кім-н.

3) -(e)s кампа́нія, знаёмства

das ist ein schlchter ~ für dich — гэ́та неадпаве́дная кампа́нія для цябе́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

nsprechen

*

1.

vt

1) звярта́цца (да каго-н.), пачына́ць размо́ву, загаво́рваць (з кім-н.)

2) (um A) прасі́ць (чаго-н.)

3) падаба́цца

das spricht ihn nicht an — гэ́та яму́ не падаба́ецца

2.

vi:

bei j-m ~ — наве́дваць каго́-н.

bei inem Mädchen ~ — рабі́ць прапано́ву дзяўчы́не

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Каладзе́й, колодзей ’стальмах’ (стол., Маслен.). Адсутнасць іншых фіксацый гэтага слова ў бел. мове і наяўнасць яго на тэрыторыі, пагранічнай да зах.-палес. арэалу, не выключаюць магчымасці таго, што гэта ўкраінскае слова. Укр. колодій ’стальмах’, рус. колодей ’майстар, які робіць колы; стальмах’ (у Даля; паметы «паўдн.» і «зах.» указваюць, відаць, на ўкр. і бел. тэрыторыю), польск. kołodziej ’майстар, які вырабляе колы і вазы; стальмах’ (з XV ст.), славін. kolódei ’стальмах’, в.-луж. kołodźej, kołodźij, н.-луж. kołoźej ’тс’, ст.-чэш. koloděj ’тс’. Слаўскі (2, 370) далучае да традыцыйных паралелей рус. колодей ’вялікі кухонны нож’ (так у Фасмера, 2, 293, які прыводзіць у адным артыкуле колодей ’той, хто працуе для сябе, у вольны час’ і ’кухонны нож’) і ўкр. колодій ’вялікі нож’. Нельга пагадзіцца з гэтым: рус. і ўкр., як ні тлумачыць частку ‑ій у слове, суадносяцца з укр. колодач, бел. жур. колодан ’вялікі кухонны нож’ (’нож з калодкамі’). Адносна разглядаемага слова неабходна заўважыць, што, магчыма, гэта архаізм. На карысць такой думкі сведчыць структура злучэння kolo‑dějь, дзе другая частка — Nomen agentis ад děti, dějati. Слаўскі (2, 370) мяркуе пра царк.-слав. *kolo‑dějь з першасным значэннем ’які вырабляе колы, вазы’, аналагічна ў Махэка₂, 270: ’які вырабляе вазы’. Структурныя адпаведнікі: бел. ліхадзей, укр. добродій. Не выключана, аднак, што kolodějь — культурны тэрмін, які (і аб гэтым сведчыць лінгвагеаграфія) з’яўляецца вынікам калькі з іншамоўнага слова, для якога такая структура з’яўляецца натуральнай. Відавочна, што калька магла быць і даўняй, хоць нельга выключыць магчымасці пазнейшай экспансіі лексемы. З літаратуры параўн. яшчэ Шустэр–Шэўц, 8, 596.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дада́ць, ‑дам, ‑дасі, ‑дасць; ‑дадзім, ‑дасца, ‑дадуць; зак., каго-што.

1. і чаго. Дабавіць звыш таго, што ёсць ці павінна быць; павялічыць што‑н.; прыбавіць, дабавіць. Да чацвёркі шахцёраў прыйшлося дадаць яшчэ чатырох чалавек. Мікуліч. Калі бульба зварылася, бабка патаўкла яе, дадала пшанічнай мукі ды ўбіла пару яечак. Колас. // Сказаць ці напісаць у дадатак. [Таіса] памаўчала і дадала: — І сама сябе я не ведаю. Скрыган. Вось, бадай, і ўсё. Хіба толькі яшчэ дадам, што немаведама як і завошта зрабілі мяне нейкім ледзь не героем. Краўчанка.

2. і чаго. Аддаць другі раз тую частку чаго‑н., якая не была аддадзена раней. Вазьмі пакуль гэта, астатняе дадам заўтра.

3. Прыкласці, далучыць да чаго‑н. Дадаць характарыстыку да заявы.

4. Скласці лікі. Да пяці дадаць чатыры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)