прарва́ць, ‑рву, ‑рвеш, ‑рве; ‑рвём, ‑рвяце; зак.

1. што. Разадраць, утварыўшы дзірку. Сухі корань прарваў шынель і прайшоў навылёт. Чорны.

2. безас. што. Моцным напорам прамыць дзірку ў чым‑н., разбурыць перашкоду (пра ваду). Цяпер не хапае толькі, каб прарвала плаціну, і тады паляціць усё ўніз. Броўка. // без дап. Лопнуць (аб нарыве). Нарыў прарвала.

3. што. Зламаць супраціўленне, прабіцца, прайсці праз што‑н. Прарваць фронт. Прарваць блакаду. □ Брыгада прарвала варожую абарону, глыбока ўклінілася ў размяшчэнне немцаў. Мележ.

4. што. Зрабіць радзейшым, вырваўшы частку раслін. Прарваць цукровыя буракі.

5. што. Парушыць (цішыню, маўчанне і пад.). Раптам у бакавым калідоры цішыню прарваў прарэзлівы мужчынскі крык. Новікаў.

6. безас. каго і без дап. Разм. Аб раптоўным пераходзе ад бяздзеяння ці спакойнага стану да якога‑н. інтэнсіўнага дзеяння. Нарэшце краўца прарвала: падскочыў з услончыка, насунуў аблавушку і.. рынуўся да дзвярэй. Рылько.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

cry

[kraɪ]

1.

v., cried, crying

1) пла́каць

2) крыча́ць; го́ласна клі́каць (на дапамо́гу)

2.

n.

1) плач, ля́мант -у m.

2) крык -у m., клі́каньне m. (на дапамо́гу)

3) за́клік, кліч -у m.; во́кліч, вы́крык -у m.

4) Figur. агу́льная ду́мка, дамага́ньне

5) про́сьба f., мале́ньне n.

•

- cry down

- cry for

- cry off

- cry one’s eyes out

- cry one’s heart out

- cry out

- cry up

- in full cry

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

паласну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Разм.

1. каго-што і без дап. Моцна ўдарыць, пакінуўшы след, рану (звычайна чым‑н. рэжучым). Нешта вострае і балючае паласнула яго па спіне, і Андрэй, скалануўшыся ўсім целам, абсунуўся на снег. Сіняўскі. [Сухарэўскі:] — Асцярожней, Станіслаў Цітавіч, там у мяне да касці спіна рассечана. Свінцовай нагайкай [вораг] паласнуў. Асіпенка. // перан. Нанесці душэўную рану. Напамінак пра Шарупічаў паласнуў Веру Антонаўну па сэрцы. Карпаў. // перан. Раптоўна прагучаўшы, напоўніць паветра якімі‑н. гукамі. Начную цішыню паласнуў жудасны крык. Шамякін.

2. перан.; без дап. Бліснуць паласой агню, святла. Зноў, ужо бліжэй, загрымела, па небе паласнула яркая маланка. Даніленка. Раптам ззаду па вадзе паласнуў пражэктар. Скрыпка.

3. перан.; каго-што і чым. Даць аўтаматную, кулямётную чаргу; пранізаць паласой агню. Партызаны напалі знянацку. Аўтаматчыкі паласнулі доўгімі чэргамі ўздоўж вуліцы. Новікаў. Хутка над балотам пранесліся.. самалёты-штурмавікі. Яны паласнулі па лесе ліўнем агню і свінца. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

bell

I [bel]

1.

n.

1) звон, звана́ m., pl. званы́; звано́к -ка́ m.

2) гул -у m., бойзвана́, званка́ ці гадзі́ньніка, які́ выбіва́е гадзі́ны

3) кля́нка f. (звано́к на караблі́)

4) Bot. падвяно́чак -ка m., кве́ткі ў фо́рме звано́чка

2.

v.t.

ве́шаць званы́

3.

v.i.

звані́ць

4.

adj.

зво́нападо́бны

bell sleeves — рукавы́ ўні́зе шырэ́йшыя

•

- bell the cat

- ring a bell

- saved by the bell

II [bel]

1.

v.i.

рыка́ць, раўці́

2.

n.

крык, роў але́ня

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Туро́к 1 ‘юрок або цыганчык — гульня і конусападобная цацка, якая круціцца на спічастым канцы, падганяецца маленькім (з тоненькага раменьчыка) бізунком’ (Нас., Яруш., Гарэц., Байк. і Некр.). Відаць, да тураць, туры́ць ‘хутка ганяць’, гл. Насовіч (644) тлумачыць паходжанне гэтага слова гукаперайманнем.

Туро́к 2 ‘закавулак’ (Бяльк.), ‘тупік, вуліца паміж хатамі’ (Растарг., Пал.), ‘вузкая прастора паміж печчу і сцяной, запечак’ (касцюк., ЛА, 4; слаўг., ЛА, 5). Параўн. укр. дыял. туро́к ‘заліў на рэчцы’ (Чарапанава, Геогр.). Не зусім ясна. Магчыма, звязана з турыць ‘заганяць, запіхваць’, гл.

Туро́к 3 ‘дзікі голуб-туркаўка, Columbia turtur’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Ласт.), слова перадае крык туркаўкі (галубкі). Гукапераймальнае ўтварэнне, параўн. таксама ту́ркаўка 1, ту́рчык (гл.).

Туро́к 4 ‘мядзведка, Glottotalpa vulg. hatr. ’ (Жд. 1, Рэг. сл. Віц., Сл. ПЗБ). Гукапераймальнага паходжання, параўн. таксама турчок, туркаўка 2 (гл.). Параўн. ілюстрацыю: турок — рыжэнькі, у зямлі тырчыць, турчыць ноччу на двары (Сл. ПЗБ).

Туро́к 5 ‘конік (насякомае)’ (Рэг. сл. Віц.). Гукапераймальнае ўтварэнне. Сюды ж, відаць, туро́к ‘жарабя’ (круп., Полымя, 1980, 8, 254), ‘падзыўная назва жарабяці’ (Мова Сен.). Ласкальна ад назвы насякомага?

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адбі́цца, адаб’ю́ся, адаб’е́шся, адаб’е́цца; адаб’ёмся, адаб’яце́ся, адаб’ю́цца; адбі́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Тое, што і адламацца, адкалоцца.

Ручка кубка адбілася.

2. Даць адпор, абараніцца; вызваліцца; пазбавіцца.

А. ад ворага.

3. ад каго-чаго. Адстаць ад тых, з кім быў разам (разм.).

А. ў дарозе ад кампаніі.

4. ад каго-чаго. Парваць сувязь з кім-, чым-н., перастаць рабіць што-н., займацца чым-н. (разм.).

А. ад дому.

А. ад вучобы.

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сустрэўшы на шляху перашкоду, змяніць свой напрамак на другі, адваротны (пра гукі, прамяні і пад.).

Крык адбіўся рэхам у гарах.

6. Адлюстравацца на гладкай, бліскучай паверхні.

Дрэва адбілася ценем у вадзе.

7. перан. Адлюстравацца ў вобразах, паняццях.

У лірыцы адбілася жыццё людзей.

8. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Атрымаць вонкавае праяўленне, выявіцца (пра пачуцці, стан і пад.).

Трывога адбілася на твары жанчыны.

9. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Выклікаць сабой якое-н. пачуццё; адазвацца; захавацца ў памяці.

Родныя далягляды навек адаб’юцца ў душы.

10. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), на кім-чым. Зрабіць уздзеянне, уплыў на каго-, што-н.

Цяжкая праца адбілася на здароўі.

11. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пакінуць адбітак.

На пяску адбіліся сляды ног.

◊

Адбіцца ад рук — перастаць слухацца, падпарадкоўвацца.

|| незак. адбіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

bitter

[ˈbɪtər]

1.

adj.

1) го́ркі

2) балю́чы; по́ўны го́рычы

a bitter loss — балю́чая стра́та

bitter tears — го́ркія сьлёзы

a bitter cry — душаразьдзіра́льны крык

3) рэ́зкі, во́стры; прані́зьлівы, лю́ты

bitter words — рэ́зкія сло́вы

a bitter wind — прані́зьлівы ве́цер

4) заўзя́ты; лю́ты, заця́ты

a bitter quarrel — заўзя́тая сва́рка

bitter enemy — заця́ты во́раг

2.

n.

1) го́ркае n.; го́рыч f.

2) го́ркі лек (напр. хіні́н)

3) го́ркі смак

4) esp. Brit. го́ркае цёмнае пі́ва

3.

v.t.

1) рабі́ць го́ркім

2) Figur. атру́чваць (не́каму жыцьцё)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

note

[noʊt]

1.

n.

1) за́піс -у m., за́цемка, ната́тка f.

2) ува́га f.

3) заўва́га, зно́ска, спасы́лка f.

4) запі́ска f.

5) (дыпляматы́чная) но́та

6) но́та f.

7) птушы́ны сьпеў або́ крык

8) пе́сьня, мэлёдыя f.

9) расьпі́ска f. (дакумэ́нт)

10) банкно́т -а m., ба́нкаўскі біле́т

2.

v.

1) запі́сваць

2) ува́жна глядзе́ць, уважа́ць, заўважа́ць; браць на ўва́гу

3) пака́зваць на што, абазнача́ць, зна́чыць

•

- compare notes

- strike the right note

- take note of

- take notes of

- make a note of

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Ruf

m -(e)s, -e

1) крык

2) (по́)кліч, за́клік, зваро́т;

auf den érsten ~ па пе́ршаму по́клічу

3) сла́ва, рэпута́цыя;

ein Wíssenschaftler von ~ навуко́вец [вучо́ны] з і́мем;

éinen gúten [schléchten] ~ háben карыста́цца до́брай [дрэ́ннай] сла́вай;

j-n in üblen ~ bríngen* ствары́ць [зрабі́ць] каму́-н. дрэ́нную сла́ву

4) запрашэ́нне, вы́клік

5) ну́мар (тэлефона)

6) паляўн. мано́к, свісто́к для прына́джвання дзічы́ны

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

dziki

1. дзікі;

~e koni — дзікія коні;

dziki bez — бузіна;

2. разм. дзікі; страшны;

dziki wzrok — дзікі позірк;

dziki wybryk — дзікі ўчынак;

dziki hałas — дзікі крык;

3. незаконны, нелегальны;

dziki strajk — дзікая забастоўка (без узгаднення, неафіцыйная);

dziki lokator — незаконны жылец;

4. разм. дзікун, дзікі чалавек;

dzicy napadli na osadę kolonizatorów — дзікуны напалі на паселішча каланізатараў

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)