1. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў некаторых буржуазных і федэратыўных дзяржавах, якая карыстаецца пэўнай ступенню самакіравання. Аўстралійскія штаты. □ Працяглая барацьба рабочага класа за скарачэнне рабочага дня прывяла да таго, што ў ЗША ў многіх штатах былі выдадзены законы аб 8‑гадзінным рабочым дні.«Звязда».
2.толькімн. (шта́ты, ‑аў). Назва саслоўна-прадстаўнічых устаноў, якія існавалі ў Нідэрландах і Францыі. Генеральныя штаты.
[Ад ням. Staat — дзяржава.]
штат2, ‑у, М штаце, м.
1.звычайнамн. (шта́ты, ‑аў). Дакумент, які вызначае склад супрацоўнікаў якой‑н. установы і ўказвае іх пасаду і аклад. Зацвярджаць штаты. Рэгістраваць штаты. Пераглядаць штаты.
2. Пастаянны, зацверджаны, устаноўлены склад супрацоўнікаў якой‑н. установы. Штат гасцініцы невялікі. Адна дзяўчына — адміністратарка, яна ж і бухгалтар, і касір.В. Вольскі.[Зубараў:] — Вельмі рад мець у сваім штаце такую чароўную жанчыну.Новікаў.Намеснік старшыні Цяцера (Па штату ён — і аграном) Малюе табель — на фанеры Выводзіць лічбы за сталом.Калачынскі.//Разм. Колькасць, склад асоб, якія маюць дачыненне да каго‑н. — О, не, — прамовіў Лабановіч, — я лічу, што ў завітанскай чараўніцы і так вялікі штат кавалераў, і мая там прысутнасць ніколечкі не павялічыць яе вагі.Колас.
3. У ваенна-марскім флоце — нарукаўны знак адрознення матросаў па спецыяльнасці.
•••
Належыць па штату — пра тое, што адпавядае службоваму, грамадскаму становішчу, заслугам і пад. каго‑н.
[Ням. Staat.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́ма, ‑ы, ж.
1. Прыроднае або выкапанае паглыбленне ў зямлі. Глыбокая яма. Засыпаць яму зямлёй. □ Дзяўчаты і жанчыны капалі ямы, хлопцы ставілі слупы.Шамякін.Мікола ехаў асцярожна, старанна абмінаючы ямы.Краўчанка.//перан. Упадзіна, паглыбленне ў чым‑н., на чым‑н. Гэты твар.. з ямамі на шчоках.., з глыбокімі рысамі маршчын, — ні ў чым не нагадваў Міхаіла Ганарджыя.Самуйлёнак.
2. Спецыяльна абсталяванае, паглыбленае месца або памяшканне для складвання, захоўвання чаго‑н., размяшчэння чаго‑н. Памыйная яма. Хаваць бульбу ў яме. Вугальная яма на судне. Аркестравая яма.// Магіла, дол. Стары і Сцяпан пачалі спускаць на вяроўках труну ў яму.Мележ.
3.перан. Месца, у якім цяжка і непрыемна жыць, дзе творацца брудныя справы, плятуцца інтрыгі і пад. — Ці ж толькі свету, што ў аконцы? Або так міла тут бясконца? І там мы будзем жыць таксама; Няма ўжо горшай, як тут, яма.Колас.— Будзем мы прыязджаць к вам часта, .. каб выцягнуць вашу вёску з тае ямы, з якой яна цяпер свету не бачыць.Чорны.
•••
Воўчая яма — а) глыбокая яма з прыманкай для лоўлі ваўкоў; б) у ваеннай справе — штучная перашкода ў выглядзе глыбокай ямы супраць непрыяцеля, які ідзе ў атаку.
Паветраная яма — участак у паветры з інакшым тэмпературным асяроддзем, дзе лятальны апарат рэзка зніжаецца, правальваецца.
Капаць ямугл. капаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
dash
[dæʃ]1.
v.t.
1) шпурля́ць
2) абліва́ць, абдава́ць (вадо́ю)
3) плю́хаць
She dashed some paint on the paper and called it a tree — Яна́ плю́хнула фа́рбы на папе́ру і назва́ла гэ́та дрэ́вам
4) прыгнята́ць, зьнеахво́чваць
2.
v.i.
сьпяша́цца, імча́цца
They dashed by in a car — Яны́ пране́сьліся а́ўтам
3.
n.
1) плёскат, усплёск -у m. (вады́, хва́ляў)
2) уцёкі pl. only
to make a dash for safety — уцячы́ ў бясьпе́чнае ме́сца
3) уда́р -у m.
4) драбо́к -ка́m.
a dash of pepper — драбо́к пе́рцу
5) бег на каро́ткую адле́гласьць
6) штрых -а́m. (пяра́), мазо́к -ка́m. (пэ́ндзля)
7) праця́жнік -а m. (знак прыпы́нку)
8) энэ́ргія f., запа́л -у m., жва́васьць f.
•
- dash off
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
heart
[hɑ:rt]
n.
1) сэ́рца n., fig. душа́f.
She has a kind heart — Яна́ ма́е до́брае сэ́рца
His heart sank — У яго́ сэ́рца заме́рла
to give one’s heart — адда́ць сэ́рца, палюбі́ць каго́-што
2) адва́га, му́жнасьць f., запа́л -у m.
to lose heart — па́даць ду́хам
3) сярэ́дняя ча́стка, сярэ́дзіна f.
heart of the forest — не́тры ле́су
heart of oak — стры́жань ду́ба
4) су́тнасьць f.
the very heart of the matter — са́мая су́тнасьць спра́вы
5) чы́рвы (у ка́ртах)
•
- at heart
- from one’s heart
- have one's heart in one’s mouth
- have one's heart in one’s boots
- heart and soul
- near to one’s heart
- take heart
- take to heart
- to one's heart’s content
- with all one’s heart
- by heart
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
bid
[bɪd]
bade, bid or bad, bidden or bid, bidding
1.
v.t.
1) зага́дваць, нака́зваць
Do as I bid you — Рабі́, як я табе́ нака́зваю
2) віта́ць, каза́ць
to bid good night — пажада́ць до́брае но́чы
His friends came to bid him good-bye — Яго́ныя сябры́ прыйшлі́ разьвіта́цца зь ім
3) (p.t. and p.p. of bid) прапано́ўваць
She bid five dollars for the table — Яна́ прапанава́ла пяць даля́раў за стол
4) аб’яўля́ць; абвяшча́ць
to bid defiance — абве́сьціць непаслухмя́нства, непадпра́дкавацца
5) запраша́ць
2.
v.i.
прапано́ўваць, дава́ць цану́
to bid at an auction — прапанава́ць цану́ на тарго́х
3.
n.
1) прапанава́ньне, зага́дваньне n.
2) прапанава́ная су́ма
3) зая́ўка, ста́ўка f. (у ка́ртах)
•
- bid for
- bid up
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
stroke
I[stroʊk]1.
n.
1) уда́р -у m.
stroke of lightning — уда́р мала́нкі
They have not done a stroke of work — Яны́ па́лец аб па́лец ня ўда́рылі
2) уда́р (гадзі́ньніка)
We arrived on the stroke of nine — Мы прыбылі́ ро́ўна а дзявя́тай гадзі́не
3) біцьцё n., уда́р -у m. (сэ́рца, пу́льсу), пульсава́ньне n.
4) штрых -а́m. (пэ́ндзля, пяра́)
5) інсу́льт -у m.
6) (у пла́ваньні) грабо́к -ка́, узма́х -у m.
7) (у веслава́ньні)
а) грабо́к вясло́м
б) кармавы́ вясьля́р
2.
v.i.
1) веслава́ць
2) выкрэ́сьліваць, перакрэ́сьліваць
•
- keep strokes
- stroke of fate
- stroke of luck
- stroke of bad luck
II[stroʊk]
v.i.
гла́дзіць, ла́шчыць
She stroked the kitten — Яна́ пагла́дзіла кацяня́тка
•
- stroke the wrong way
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)