pasja
pasj|a
ж.
1. страсць, запал, цяга, захапленне; жарсць;
lubić co ~ami — моцна (шчыра) што любіць;
2. раз’юшанасць, разлютаванасць, шаленства;
doprowadzić do ~i — давесці да шаленства;
szewska ~a — вышэйшая ступень раз’юшанасці; шал
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пря́мо нареч.
1. пра́ма; (ровно) ро́ўна; (в прямом направлении) про́ста;
иди́те пря́мо на ту берёзу ідзі́це про́ста на ту́ю бяро́зу;
держа́ться пря́мо трыма́цца пра́ма (ро́ўна);
2. (непосредственно) про́ста, непасрэ́дна; (сразу) адра́зу;
начнём пря́мо с де́ла пачнём про́ста (адра́зу) са спра́вы;
3. (откровенно) про́ста, адкры́та, шчы́ра;
бу́дем говори́ть пря́мо бу́дзем гавары́ць про́ста (адкры́та, шчы́ра);
смотре́ть пря́мо в глаза́ кому́-л. глядзе́ць про́ста (адкры́та) у во́чы каму́-не́будзь;
4. (в знач. усилительного слова: истинно, подлинно, действительно) про́ста, про́ста-такі́;
он пря́мо геро́й ён про́ста геро́й;
пря́мо необходи́мо э́то сде́лать про́ста (про́ста-такі́) трэ́ба гэ́та зрабі́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
mince
[mɪns]1.v.t.
1) рэ́заць (машы́нкай), сячы́ (мя́са); крышы́ць
2) рэ́заць, дакла́дна дзялі́ць
3) гавары́ць або́ трыма́цца празьме́рна ве́тліва або́ мане́рна
4) зьмякча́ць, лаго́дзіць (сло́вы)
2.v.i.
дро́бненька ступа́ць
not to mince matters — гавары́ць про́ста й шчы́ра
3.n.
1) дро́бна пасе́чанае або́ парэ́занае мя́са
2) гл. mincemeat
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
каза́ць (расказваць, гаварыць) ságen, (dass)…, erzählen, (dass)…
каза́ць пра́ўду die Wáhrheit ságen [spréchen*];
ка́жуць, што… man sagt, dass…; es heißt, dass…;
◊ караце́й ка́жучы kurz geságt; um es kurz zu máchen;
шчы́ра ка́жучы éhrlich [óffen] geságt;
памі́ж намі ка́жучы únter uns geságt;
папра́ўдзе ка́жучы éhrlich geságt; um éhrlich zu sein;
ула́сна ка́жучы éigentlich;
не ка́жучы ўжо́ пра ganz zu schwéigen von (D); geschwéige denn (толькі ў сказах з адмоўем)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Hínterhalt
m -(e)s, -e
1) заса́да
j-m éinen ~ légen — арганізава́ць [зрабі́ць] заса́ду на каго́-н.
im ~ líegen* — сядзе́ць [быць] у заса́дзе
2) вайск. рэзе́рв
3)
im ~ háben — хава́ць, скрыва́ць; мець [трыма́ць] у рэзе́рве [пра запа́с]
óhne ~ — без за́дняй ду́мкі, шчы́ра, адкры́та
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
паспяша́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Пастарацца зрабіць што‑н. хутчэй. — Касіць, хлопцы, касіць, — а не кірмашы спраўляць, — казаў Мікіта Рыла, — на пагодзе стала, трэба паспяшацца... Чарот. Юра паспрабаваў маляваць зайцоў, але выходзілі яны дужа падобныя на катоў, і ён паспяшаўся замазаць іх. Бураўкін. // Хутка пайсці. Прачнуўся Дзяніс досвіткам, сабраў у чамадан дарожныя рэчы, паклаў грошы ў кішэню і паспяшаўся на вакзал. Гроднеў. [Васіль Пятровіч] паспяшаўся ў вестыбюль, які поўніўся ўжо галасамі. Карпаў. // Зрабіць што‑н. паспешліва, неабдумана; пагарачыцца. Я два разы страляў па зайцу.. Першы раз паспяшаўся і бабахнуў здалёк. Ляўданскі. [Вадзім:] — Ну, выйшаў я з дому, азірнуўся і падумаў, што назад ужо халасцяком не вярнуся. І ад такой думкі неяк не па сабе стала. І, шчыра сказаць, завагаўся. Думаю, паспяшаўся. Гаўрылкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плаці́ць, плачу, плаціш, плаціць; незак.
1. што, за што і без дап. Аддаваць грошы або што‑н. каштоўнае як належнае за што‑н. Плаціць за пакупку. Плаціць за абед. □ Не плаціць багаты, а вінаваты. Прыказка. // Аддаваць грошы або іншыя каштоўнасці ў лік якіх‑н. абавязацельстваў. Плаціць падаткі. Плаціць даўгі. □ Кожныя дванаццаць гадоў.. [такароўцы] аднаўлялі кантракт, штогод плацілі акуратна арэнду і жылі прыпяваючы. Бядуля.
2. перан.; чым. Так або інакш адказваць на чый‑н. учынак. Як слуга, як нявольнік, табе я Так стараўся служыць, дагадзіць! Так любіў цябе шчыра, з надзеяй, Што ўзаемнасцю будзеш плаціць. Купала. І народ плаціў сваім воінам бацькоўскай любоўю. «Звязда».
•••
Плаціць той жа манетай — тое, што і адплаціць той жа манетай (гл. адплаціць).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цалава́ць, ‑лую, ‑луеш, ‑луе; незак., каго-што.
Дакранацца вуснамі да каго‑, чаго‑н., выказваючы пачуццё любві, удзячнасці, ласкі пры сустрэчы, на развітанне і пад. Маці абняла свайго сынка і пачала яго цалаваць. Чарнышэвіч. Вясёлая, бестурботная Ліда гуляла на сваім дворыку, занялася за кацяняткам, лавіла яго, туліла да шчакі, штось ласкавае гаварыла яму і цалавала. Колас. Перад тым, як пайсці з дому, .. [Змітрок] зноў шчыра пацалаваў сястру, як некалі цалаваў маці... Ваданосаў. / у перан. ужыв. Ляцеў насустрач хмельны ад шчасця, чысты вецер, цалуючы родныя твары, поячы салдат ранішняй свежасцю і водарам. Мележ. Калышуцца Прыпяці хвалі, Цалуюць пясок залацісты. Нядзведскі.
•••
Цалаваць рукі і ногі — вельмі прасіць, маліць. — Ён [ляснік] мне рукі і ногі цалаваў, абы я пусціў яго жывога. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усміха́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Выражаць усмешкай радасць, задаволенасць, іронію, пагарду і пад. Маці дабрадушна ўсміхаецца і ледзь наспявае адказваць.. [жанчыне]. Васілевіч. Галя ўсміхалася жыццярадасна і шчыра, яна расчырванелася, нібы маладуха. Марціновіч. Заўсёды ён усміхаўся, і яго вочы іскрыліся такой радасцю, што Новікаў таксама не мог стрымацца, і ён смяяўся разам з Ільічом. Мяжэвіч. // Усмешкай выражаць свае адносіны да каго‑, чаго‑н., адказваць на што‑н. [Зося] ўсміхалася Галене і з замілаваннем глядзела, як тая вітаецца з бацькам яе. Чорны. / у перан. ужыв. Я адзін пайшоў дарогай І, не гледзячы на месяц, Што халодна ўсміхаўся, Пра яе [дзяўчыну] з тугой нязвыклай Думаў так і думаў гэтак... Панчанка. Зводдаль светла ўсміхаецца хата, І, расхрыстаны, юны, без шапкі, У прадчуванні вялікага свята Я прыношу яловыя лапкі. Гаўрусёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
akcent, ~u
м.
1. акцэнт;
mówić z białoruskim ~em — гаварыць з беларускім акцэнтам;
2. націск; акцэнт;
3. пачуццё; адценне;
mówić z ~em szczerości — гаварыць шчыра (даверліва);
4. дэталь; акцэнт;
kolorowy akcent w szarym stroju — каляровая дэталь у шэрым убранні
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)