чыкірава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., што.
Спец. Апрацоўваць спілаваныя дрэвы і падцягваць іх з месца нарыхтоўкі да дарогі; траляваць. Як і раней, жыццё кіпела на беразе і ў лесе: на прарабскіх лесасечных участках валілі дрэвы, чыкіравалі і вывозілі хлысты да эстакад. Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэкара́цыя
(фр. décoration, ад с.-лац. decoratio)
1) мастацкае афармленне сцэны для паказу месца і абставін тэатральнага дзеяння;
2) перан. што-н. паказное, штучнае, што служыць для прыкрыцця недахопаў, непрывабнай сутнасці чаго-н.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ка́федра
(гр. kathedra = сядзенне)
1) аб’яднанне выкладчыкаў аднаго або некалькіх навуковых прадметаў у вышэйшай навучальнай установе;
2) спецыяльнае ўзвышанае месца для прамоўцы, лектара, выкладчыка;
3) узвышэнне, з якога гаворацца пропаведзі ў хрысціянскай царкве.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
station
[ˈsteɪʃən]
1.
n.
1) ме́сца n., пункт -у m.
First Aid station — перавя́зачны пункт
2) уча́стак -ка m.
police station — паліцэ́йскі ўча́стак, пастару́нак -ку m
3) ра́дыяста́нцыя f.; тэлеста́нцыя f
4) чыгу́начная ста́нцыя; вакза́л -у m.
5) грама́дзкае стано́вішча, стано́вішча ў грама́дзтве
2.
v.t.
1) вызнача́ць ме́сца
2) зьмяшча́ць, разьмяшча́ць
The soldiers were stationed in the barracks — Салда́ты былі́ расквартарава́ныя ў бара́ках
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
пераскака́ць сов.
1. в разн. знач. перескака́ть;
п. каго́-не́будзь на кані́ — перескака́ть кого́-л. на ло́шади;
жа́ба ~ка́ла з аднаго́ ме́сца на друго́е — лягу́шка перескака́ла с одного́ ме́ста на друго́е;
2. перепляса́ть;
яна́ ўсіх ~ска́ча — она́ всех перепля́шет
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
расце́рці сов.
1. в разн. знач. растере́ть;
р. фа́рбы — растере́ть кра́ски;
р. гразь па падло́зе — растере́ть грязь по́ полу;
р. хво́рае ме́сца — растере́ть больно́е ме́сто;
2. раздави́ть; размя́ть;
р. я́гаду — раздави́ть (размя́ть) я́году;
◊ плю́нуць і р. — плю́нуть и растере́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
аўтса́йдэр
(англ. outsider)
1) каманда або спартсмен, якія займаюць апошняе месца ў спаборніцтве (проціл. лідэр 2);
2) дробнае або сярэдняе прадпрыемства, якое не ўваходзіць у манапалістычнае аб’яднанне.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
◎ Палоўня ’месца, адгароджанае ў гумне для збожжа’ (Сцяшк. Сл.), ’адрына’ (Нар. сл., пінск.), половня ’хлеў, дзе зімой захоўваюць сена’ (Сл. Брэс.), палбу́нік ’адрына’ (ДАБМ, 789), полбу́ньік ’месца для захавання паловы’ (Шушк.), ’адрына’ (Тарнацкі, Studia). Рус. половень, половня ’маленькая сушня на таку’, укр. половень ’імшанік’, чэш. дыял. plevna ’маленькі хлеў, прыбудова для захавання паловы’, серб.-харв. пле̏вница ’тс’. Да палова 2 (гл.) (Фасмер, 3, 312; Махэк₂, 459). Сюды ж палувенка, палу́нька, палу́ня, палу́нік (Сцяшк. Сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пачы́вішча ’спакой, адпачынак (ад чаго-, каго-н.)’ (Нас.), серб.-харв. почивалиште ’месца адпачынку’, ’месца спачыну’. Да адпачываць (гл.) < прасл. роШі, ітэратыў počivati (параўн. укр. спочивати ’спать’, рус. почивать, польск. od- poczywac, н.-луж. wótpocywaś, в.-луж. wotpoćować, чэш. od- počinouti, славац. odpočinui’, славен. počiti, серб.-харв. по́чи‑ нути, макед. почива, балг. почивам (си), ст.-слав. почити), якія звязаны чаргаваннем з pokojь > naKoū (гл.). Аб суфіксе ‑ішч‑а гл. Сцяцко, Афікс. наз., 45–46.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мінарэт ’вежа мячэці’ (ТСБМ). У літар. бел. мову прыйшло з польск. minaret або з рус. минарет, якія (праз ням. Minarett ці франц. minaret) прыйшлі з тур. minare < араб. mināra ’мінарэт’, — першапачаткова manāra ’месца, дзе гарыць агонь або ёсць святло, маяк’ (Фасмер, 2, 623). Аднак ёсць тур. minaret ’месца на вежы, з якога муэдзін ззывае на малітву’. Відавочна, лексема магла б быць вядомай у бел. гаворках тых населеных пунктаў, дзе пражывалі бел. татары.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)