◎ Піце́ц ’піток’ (ТС), укр.питець ’тс’. Вытворнае ад піць (гл.), параўн. піток. Згодна з ESJSt (11, 647), дэрыват ад *pitati ’карміць, жывіць, насычаць’, дакладней, ад больш архаічнай формы, засведчанай у ст.-слав.питѣти ’тс’, што ўтворана ад назоўніка *рііь, параўн. ст.-інд.авест.ріш‑ ’страва, пітво’, асец.fud ’мяса’ і пад.; дыферэнцыяцыя значэння другасная, тлумачыцца супрацьпастаўленнем аналагічнаму тэрміну ядзенне (гл.), што, магчыма, утвараў рыфмаваны фразеалагізм, параўн. рус.тапёра и едера.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
распланава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., што.
1. Размясціць, размеркаваць згодна з якім‑н. планам. На вялікім перапынку Іван Сямёнавіч паклікаў вучняў на двор, каб разам размеціць, дзе зрабіць клумбы, а дзе распланаваць спартыўную пляцоўку.Курто.Валя павярнула справу ў іншы бок: яна распланавала гладкую пляцоўку на асобныя квадраты і вызначыла месца для розных спартыўных гульняў.Якімовіч.
2. Размеркаваць у часе, намеціць план якіх‑н. дзеянняў. Распланаваць выхадны дзень. □ Я чакала Валеру. Яго хацела страчаць, .. і ўжо ў думках усё распланавала, як паеду на станцыю, як буду з нецярпеннем пазіраць на гадзіннік, як будзем разам варочацца са станцыі.Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Verfügung
f -, -en пастано́ва, распараджэ́нне, дырэкты́ва; юрыд. рашэ́нне (über A – аб чым-н.)
der ~ gemäß, laut ~ — зго́дна з распараджэ́ннем
auf ~ des Geríchts — зго́дна з рашэ́ннем суда́
zur besónderen ~ — для асо́бых даручэ́нняў
zur ~ stéhen* — быць [знахо́дзіцца] у распараджэ́нні
sich j-m zur ~ stéllen — адда́ць сябе́ ў чыё-н. распараджэ́нне
éinstweilige ~ — юрыд. часо́вае распараджэ́нне
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Княгі́ня1 ’жонка князя’ (ТСБМ). Укр.княгиня, рус.княгиня ’тс’, балг.княгиня, серб.-харв.кнѐгиња, славен.knegínja ’тс’, чэш.kněhyne, kněni, славац.kneginja ’тс’, в.-луж.knjéni ’пані’. Да прасл.kъnęgyni, утворанага пры дапамозе суфіксацыі на ‑yni (SP, 1, 139) ад *kъnęgъ перад трэцяй палаталізацыяй, згодна з якой *kъnęgъ > kъnędzь (гл. князь1).
Княгі́ня2 ’нявеста’ (ТСБМ, Нар. словатв., З нар. сл., Сержп. Грам., Яруш., Хрэст. дыял., Шн., Гарэц., Грыг.). Гл. княгіня1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыгада́ць, прыгадва́ць ’узнавіць у памяці; прыпомніць’ (ТСБМ), прыгадава́ць ’гаварыць, лічыць’ (брасл., Сл. ПЗБ). Сюды ж з далейшым развіццём семантыкі — ’прыдумаць; задумка’ (Нас., Байк. і Некр., Др.-Падб., Растарг.), ’адшукаць; знайсці’: пригадай скорей верёвку, штоб взлезци (Нас.), таксама прыга́длівы ’знаходлівы’ (Нас.) і прыгада́ць ’дапамагчы; паспачуваць’: не плачь — мы твоей беде пригадаем (Дабрав., Кросны). Да гада́ць у значэнні (згодна з ТСБМ — размоўным) ’меркаваць’ (гл.), укр.пригада́ти ’ўзгадаць’, пригада́ти ’прыдумаць’. Спецыяльна гл. Булахаў, Развіццё, 43.
I’ll make arrangements for you to be met at the airport. Я зраблю ўсё, каб вас сустрэлі ў аэрапорце.
3. аранжыро́ўка (музычная)
4. дамо́ўленасць;
by prior arrangementзго́дна з папярэ́дняй дамо́ўленасцю;
come to an arrangement прыйсці́ да зго́ды
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Bedárf
m -(e)s (anD) патрэ́ба (у чым-н.)
nach ~ — ко́лькі трэ́ба; зго́дна з патрэ́баю; по́пыт (на што-н.)
bei ~ — у вы́падку патрэ́бы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
фра́кцыя1, ‑і, ж.
1.Уст. Група людзей, аб’яднаных прафесійнымі, цэхавымі інтарэсамі.
2. Арганізаваная група членаў палітычнай партыі, якая праводзіць яе палітыку ў парламенце, органах мясцовага самакіравання або ў іншых арганізацыях.
3. Частка палітычнай партыі, якая не згодна з генеральнай лініяй партыі і выступае з сваёй уласнай платформай; антыпартыйная групоўка.
фра́кцыя2, ‑і, ж.
Спец.
1. Частка сыпучага або кускавога цвёрдага рэчыва або група блізкіх па якой‑н. прымеце рэчываў, выдзеленых дробнай перагонкай з чаго‑н. (раздробленага матэрыялу, вадкасці, раствору і пад.). Фракцыя нафты.
2. Частка зярністага матэрыялу, выдзеленая пры сартаванні чаго‑н. Буйная фракцыя пяску, Дробныя фракцыі шчэбеню.
3. Састаўная частка глебы, пароды. Фракцыя грунту.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
wonách
pronadv
1) адпаве́дна (чаму); зго́дна (з чым)
2) пасля́ чаго́
3) пераклад залежыць ад кіравання беларускага дзеяслова: ~ fragt er? аб чым ён пыта́е?
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Prinzíp
n -s, -e i -i¦en пры́нцып
nach dem ~ — зго́дна з пры́нцыпам
im ~ — у пры́нцыпе, прынцыпія́льна
etw. aus ~ tun* — рабі́ць што-н. з-за пры́нцыпу
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)