vórzüglich
1.
a
1) выда́тны, ве́льмі до́бры; перава́жны (пра права)
2.
adv перава́жна, гало́ўным чы́нам, перш за ўсё
2) выда́тна, цудо́ўна, надзвыча́йна
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
zunächst
1.
adv перш за усё, перад усі́м, найпе́рш
2.
prp (D) по́бач з
dem Háus ~, ~ dem Haus — зусі́м по́бач [паблі́зу] з до́мам
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Gyrat rependo prius infans quam gradiendo
Дзіця павінна поўзаць перш, чым пачне хадзіць.
Ребёнок должен ползать прежде, чем начнёт ходить.
бел. Не пастаяўшы на парозе, не сядзеш у кут.
рус. Всему своё время. Всякому овощу своё время. Не всё сразу. Всему свой черёд.
фр. Tout a son temps (Всему своё время).
англ. A child must first creep, then go (Ребёнок должен сначала научиться ползать, а потом ходить).
нем. Jedes Ding hat seine Zeit (Каждой вещи своё время).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
◎ На́ша ’кіслае малако’ (Мат. Маг.). Няясна; магчыма, да наш (гл.), параўн. эўфемізм нашаннб (нашъ‑онъ‑нб) ’кал, дрэнь’ (Нас.); сувязь з рус. няша ’іл, рэдкая гразь; плесня, цвіль’, якое выводзяць з комі naša ’пена, асадак, гушча, іл’ (Фасмер, 3, 95), нягледзячы на значную фармальную і семантычную блізкасць, здаецца праблематычнай, перш за ўсё па лінгвагеаграфічных меркаваннях; па семантычных меркаваннях цяжка звязаць з літ. naša ’ўраджай’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
foremost
[ˈfɔrmoʊst]
1.
adj.
1) пе́ршы, найпе́ршы
foremost in the line — пе́ршы на чарзе́
2) гало́ўны; перадавы́; са́мы ва́жны
foremost authority — найбо́льшы аўтарытэ́т
2.
adv.
пе́радам, насампе́рш, перш за ўсё
to fall head foremost — упа́сьці пе́радам, галаво́й
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ponder [ˈpɒndə] v. fml
1. (about/on/over) абду́мваць, узва́жваць;
As I pondered over the whole business, an idea struck me. Калі я абдумваў свае справы, мяне асяніла ідэя.
2. разважа́ць, разду́мваць;
Lisa pondered for a while before answering. Ліза паразважала крышку, перш чым адказаць.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
first2 [fɜ:st] adv.
1. спача́тку;
Do this first. Спачатку зрабі гэта.
2. упершыню́;
I’ve loved you since I first saw you. Я пакахаў вас з таго моманту, як упершыню ўбачыў.
♦
at first спача́тку;
first of all перш за ўсё;
first and foremost найпе́рш
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
éhe
1.
cj перш чым, ране́й чым
2.
adv
seit eh' und je — з да́ўных часо́ў
wie eh' und je — як даўно́ павяло́ся
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
naprzód
1. наперад;
iść naprzód — ісці наперад;
naprzód do zwycięstwa! — наперад да перамогі!;
2. спярша, спачатку, перш, раней;
3. загадзя
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Іно́гды ’іншы раз, часам’ (Байк. і Некр., Нас., Бяльк.), і́нагды (Шат.), іно́ды (Касп.), і́нады ’калі-н’. (палес., З нар. сл., 264). Рус. иногда́, дыял. и́ногды́, иноды, иноди́, укр. дыял. и́ногді, и́ноді, ст.-польск. inegdy, inedy, н.-луж. hynga, чэш. jindy ’ў другі раз’, славац. уст. inogda ’часам’, indy ’ў другі раз’, славен. ȋnda ’тс’, серб.-харв. уст. indą, inagda, inogda ’тс’. Ст.-слав. иногда, инъгда ’калісьці, некалі’, ’у другі раз’, ст.-рус. иногда ’калісьці, некалі’, ’аднойчы’, ’у другі раз’, ’часам’, иногды ’часам’, ’перш’. Ст.-бел. иногды ’раней, перш’ (Скарына); форма инекгды (канец XV ст.) запазычана са ст.-польск. inegdy (Булыка, Лекс. запазыч., 200). Прасл. *jьnogъda ўтворана ад *jьnъ (гл. іншы) з фармантам ‑gъda. Адносна апошняй часткі складання няма адзінага тлумачэння. Верагодней за ўсё, з энклітык ‑gъ > і ‑da (Трубачоў, Эт. сл., 8, 231–232; Слаўскі, 1, 458). Фасмер (2, 134) бачыць тут абагульненае *kъda. Інакш разглядае Мейе (MSL, 13, 29): рэдукцыя формы р. скл. прасл. *godъ.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)