ГУ́ПТАЎ ДЗЯРЖА́ВА,

старажытнаіндыйская імперыя ў 4—6 ст. Назва ад дынастыі Гуптаў. Сталіца г. Паталіпутра (цяпер г. Патна). Утварэнне Гуптаў дзяржавы пачалося пры Чандрагупце І

[320 — каля 335],

які прыняў імператарскі тытул. Пры яго сыне Самудрагупце [каля 335 — 375] дзяржава стала адной з найбуйнейшых на стараж. Усходзе. Пад уладай Гуптаў была амаль уся Паўн. Індыя. У часы Скандагупты [455—467] Гуптаў дзяржава вяла барацьбу з плямёнамі пуш’ямітраў у Зах. Індыі і з эфталітамі на ПнЗ дзяржавы (у пач. 6 ст. яны авалодалі зах. ч. Індыі, але каля 528 былі разбіты). Войны і ўнутр. крызіс аслабілі магутнасць Гуптаў дзяржавы, і ў канцы 6 ст. яна распалася. Эпоха Гуптаў — час росквіту стараж.-інд. духоўнай культуры, яе называюць залатым векам Індыі.

т. 5, с. 535

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

believe

[bɪˈli:v]

1.

v.t.

1) ве́рыць

to believe in something — ве́рыць у не́шта

2) дава́ць ве́ры

We believe him — Мы яму́ ве́рым

Would you believe? — Дасьцё ве́ры?

3) ду́маць; меркава́ць

I believe so, but… — Мярку́ю, што так, але́… (у адка́зе)

2.

v.i.

1) давяра́ць; ве́рыць

We believe in our friends — Мы давяра́ем на́шым пры́яцелям

2) ве́рыць у Бо́га

to believe in — быць перакана́ным у чым

I believe in early rising — Лічу́ кары́сным ра́на ўстава́ць

She believes in charity — Яна́ перакана́ная ў патрэ́бе дабрачы́ннасьці, яна́ ве́рыць у гэ́та

•

- make believe

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

жи́во нареч.

1. (очень) ве́льмі;

она́ мне жи́во напомина́ет свою́ мать яна́ мне ве́льмі нага́двае сваю́ ма́ці;

2. (оживлённо) жва́ва, ажы́ўлена;

пье́су игра́ли о́чень жи́во п’есу ігра́лі жва́ва, ажы́ўлена;

3. (быстро) разг. ху́тка;

он жи́во сбе́гал за до́ктором ён ху́тка збе́гаў па до́ктара;

4. (отчётливо) я́рка, выра́зна;

он жи́во по́мнил все собы́тия ён я́рка (выра́зна) по́мніў усе́ падзе́і.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перемина́ть несов.

1. (сильно мять, мять всё или многое — одежду, бумагу) мяць; камячы́ць;

2. (ягоды) ці́скаць, душы́ць; (разминать) пераціра́ць, ператаўка́ць;

3. (перемешивать) пераме́шваць, мясі́ць;

4. (траву) тапта́ць, выто́птваць;

5. (лён, пеньку) це́рці, мяць; см. мять;

6. (мять, перебирая, теребя) камячы́ць, перабіра́ць;

она стоя́ла и перемина́ла рука́ми свою́ ю́бку яна́ стая́ла і камячы́ла (перабіра́ла) рука́мі сваю́ спадні́цу;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

свеже́ть несов.

1. (становиться прохладнее) свяжэ́ць, халадне́ць, ядране́ць, станаві́цца (рабі́цца) свяжэ́йшым, халадне́йшым, (больш) я́драным, хало́дным; (усиливаться) мацне́ць;

на у́лице свеже́ет на дварэ́ свяжэ́е, ядране́е, стано́віцца больш све́жа (я́драна, хо́ладна);

ве́тер свеже́ет ве́цер мацне́е;

2. (становиться румянее, здоровее) свяжэ́ць, станаві́цца (рабі́цца) свяжэ́йшым, (больш) све́жым;

она́ с ка́ждым днём свеже́ет яна́ з ко́жным днём свяжэ́е (стано́віцца больш све́жай).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Прале́ска, прале́шка ’травяністая лясная расліна з сіне-фіялетавымі кветкамі, Hepatica Mill. nobilis gartsult’ (ТСБМ, Нас., Шат., Гарэц., Дэмб. 1, Сцяшк. Сл., Др.-Падб., Сл. ПЗБ, Кіс.), ’кураслеп, Anemone nemorosa L.’ (віц., брэсц., Кіс.), ’сон раскрыты, Pulsatilla potens L.’ (мін., Кіс.), ’падснежнік, Gallanthus nivalis L.’ (Касп., Сл. ПЗБ). Рус. проле́ска, переле́ска ’расліна Mercurialis, Iris, Scilla’, укр. про́ліска, підліска, перелі́ска ’Hepatica’, чэш. podleska, podlíška, ст.-чэш. podléščka, польск. przelaszczka, przylaszczka, przedlaszczka ’расліна Hepatica’. Этымалогія застаецца няяснай. Праабражэнскі (2, 131) лічыць вытворным ад лес. Махэк (Jména, 48), зыходзячы са ст.-чэш. і польск. форм, узводзіць слова да прасл. *lěska ’лясны арэх’, г. зн. ’расліна, якая расце pod lískou’, і параўноўвае з ням. Hasselblaume < Hassel ’арэх’. Гэтаму пярэчыць батанічная характарыстыка расліны, паводле якой яна расце на палянах і адкрытых месцах у лесе. Гл. яшчэ Фасмер, 3, 374; ЕСУМ, 4, 596; Банькоўскі, 2, 857–858. Пра іншыя назвы раслін гл. Кісялеўскі, Аб нек. асабл., 25–26.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

chicken

[ˈtʃɪkɪn]

1.

n.

1) ку́рыца f.

2) кура́ціна f.

3) малада́я пту́шка

4) Sl. малада́я жанчы́на або́ дзяўчы́на

5) Sl. баягу́з -а m.

2.

adj.

1) куры́ны

2) малады́

she is no spring chicken — яна́ не малада́я

3) Sl. баязьлі́вы

•

- chicken out

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

trumpet

[ˈtrʌmpət]

1.

n.

1) труба́ f.

2) трубе́ньне n., гук трубы́

2.

v.i.

1) трубі́ць

2) раўсьці́ (напр. пра слана́)

3) апавяшча́ць, трубі́ць

She will trumpet that story all over town — Яна́ растру́біць ту́ю ве́стку на ўве́сь го́рад

•

- blow one’s own trumpet

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

until

[ənˈtɪl]

1.

prep.

да

until evening — да ве́чара

2.

conj.

1) перад тым, як; да таго́, як; паку́ль

Let’s wait until she comes — Пачака́йма, паку́ль яна́ пры́йдзе

2) паку́ль

I shall not go until I finish — Я не пайду, паку́ль ня ско́нчу

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

weep

[wi:p]

1.

v.i. wept, weeping

1) пла́каць; усхлі́пваць

2) сьлязі́цца, сьцяка́ць (кро́плямі)

2.

v.t.

1) праліва́ць сьлёзы

She wept bitter tears — Яна́ пла́кала го́ркімі сьлязьмі́

2) апла́кваць

No poet wept for him — Ніхто́ з паэ́таў не апла́кваў яго́

•

- weep one’s life away

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)