ГЛІ́НСКІХ МЯЦЕ́Ж 1508,

выступленне групоўкі феадалаў у ВКЛ, якую ўзначальваў М.Л.Глінскі з братамі Васілём і Іванам. Непасрэднымі падставамі для мяцяжу стаў канфлікт Глінскіх з групоўкай старой прыдворнай знаці (Радзівіламі, Кежгайламі, Забярэзінскімі) і імкненне Глінскага паказаць сябе абаронцам праваслаўя ў ВКЛ (хоць сам быў католікам). Вырашальную ролю адыграла Маскоўская дзяржава, якая падштурхнула яго да мяцяжу, абяцаючы сваю падтрымку. Глінскі меў намер стварыць ва ўсх. частцы ВКЛ асобнае княства з цэнтрам у Кіеве. Аб’ектыўна Глінскіх мяцеж у выпадку поспеху мог прывесці да далучэння гэтай тэрыторыі да Маскоўскай дзяржавы, як гэта было ў 1500 з Ноўгарад-Северскім і Чарнігаўскім княствамі. Мяцеж пачаўся ў Тураве, які належаў Глінскаму, і ахапіў пераважна ПдУ Беларусі і Кіеўшчыну, дзе яго падтрымалі кіеўскі ваявода В.Глінскі (брат М.Глінскага) і мазырскі намеснік Я.Івашанцэвіч. Глінскіх мяцеж адбыўся ў час вайны Маскоўскай дзяржавы з Вялікім княствам Літоўскім 1507—08, у якой прыхільнікі Глінскіх дзейнічалі сумесна з маск. войскам у напрамку Бабруйск—Мінск, з наступным адыходам на Друцк—Оршу. Выступленне не было падтрымана шляхтай, таму Глінскія і некалькі дзесяткаў іх прыхільнікаў былі вымушаны ўцячы ў Маскву, страціўшы свае маёнткі ў ВКЛ. Вял. кн. маскоўскі Васіль III выкарыстаў Глінскіх мяцеж для заключэння выгаднага для яго перамір’я з ВКЛ.

В.Л.Насевіч.

т. 5, с. 298

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

абавя́зак м. 1. Pflicht f -, -en; Verpflíchtung f -, -en; Oblíegenheit f -, -en, Funktion f -, -en (службовы – звыч мн.);

службо́выя абавя́зкі Díenstpflichten pl;

грамадзя́нскі абавя́зак Bürgerpflicht;

вайско́вы [во́інскі] абавя́зак Wéhrpflicht f;

лічы́ць за свой абавя́зак für séine Pflicht hálten;

выко́нваць свае́ абавя́зкі séine Pflíchten erfüllen;

вы́зваліць каго-н. ад абавя́зкаў j-n séiner Pflíchten entbínden*;

(часо́вы) выкана́ўца абавя́зкаў stéllvertretend; amtíerend; in Vertrétung (пры подпісе на дакументах);

наклада́ць абавя́зкі на каго-н. j-m Verpflíchtungen áuferlegen;

гэ́та ўвахо́дзіць у мае́ абавя́зкі das ist méine Pflicht;

2. гл. абавязацельства

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

забра́ць сов.

1. (взять себе, захватить) забра́ть;

з. чужу́ю маёмасць — забра́ть чужо́е иму́щество;

2. (конфисковать) забра́ть, изъя́ть;

3. (увести, унести с собой; арестовать) забра́ть, взять;

забяры́ — яго́ з сабо́й возьми́ его́ с собо́й;

палі́цыя ~ра́ла арганіза́тараў забасто́ўкі — поли́ция забрала́ организа́торов забасто́вки;

4. взять, приня́ть;

з. з рук шкля́нку — взять (приня́ть) из рук стака́н;

5. (уменьшить размеры — о платье) убра́ть;

◊ з. за жыво́е — забра́ть за живо́е;

з. у свае́ ру́кі — взять в свои́ ру́ки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перане́сці сов., в разн. знач. перенести́; (пережить — ещё) испыта́ть; претерпе́ть;

п. дро́вы пад паве́ць — перенести́ дрова́ под наве́с;

п. це́раз руча́й — перенести́ че́рез руче́й;

п. сталі́цу ў но́вы го́рад — перенести́ столи́цу в но́вый го́род;

п. свае́ ду́мкі ў міну́лае — перенести́ свои́ мы́сли в про́шлое;

аднаскладо́вае сло́ва не́льга п. — односло́жное сло́во нельзя́ перенести́;

п. пасяджэ́нне на пяць гадзі́н — перенести́ заседа́ние на пять часо́в;

п. ця́жкую хваро́бу — перенести́ тяжёлую боле́знь;

п. мно́га го́ра — перенести́ (испыта́ть) мно́го го́ря

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зне́сці ​1, знясу, знясеш, знясе; пр. знёс, знесла і знясла, знесла і знясло; зак., каго-што.

1. Прынесці з розных месц у адно, сабраць у адно месца (усё, многае). Знесці каменне з поля ў кучу. □ Хлопцы сёння ўсе свае пакункі Знеслі да варожае чыгункі. Астрэйка. Чые рукі з мазалямі Тут зняслі свае дары? Колас. Не паспелі за дзень мы асіліць Копы знесці, Злажыць у стагі. Непачаловіч.

2. Несучы, спусціць, даставіць уніз. Шустрыя, маладыя хлопцы-шафёры хутка знеслі мяхі ў млын, падалі накладныя. Асіпенка.

3. Сарваўшы, збіўшы з якога‑н. месца, перамясціць або знішчыць (пра ваду, вецер і пад.). Самой пераправы ўжо няма, яе знесла вясной паводка. Толькі з берага засталіся ў вадзе тоўстыя сасновыя палі. Сяркоў. / у безас. ужыв. Мост знясло вадой. □ Лодку нашу заліло вадой амаль да краёў, можна было не баяцца, што яе знясе. Кірэенка.

4. Разбурыўшы, разабраўшы, зняць з якой‑н. паверхні (звычайна пра пабудову). Знесці хутары. □ [Янка] загадаў свайму памочніку знесці мост. Якімовіч.

5. Перапісаць уніз. Знесці лічбу.

6. Пайшоўшы, узяць з сабой што‑н.; забраць, украсці. Ворчык знік. І агонь пад сасной Гасне, намі забыты. Не знаходжу ватоўкі сваёй — Знёс Мікіта. Куляшоў. Урэшце рэшт няхай сабе Апанас і ўцёк з дзетдома, няхай сабе знёс вопратку. Але ж напісаць пісьмо, выслаць грошы — на гэта не кожны здольны. Нядзведскі.

7. перан. Сцярпець, перанесці. Дзед Талаш моўчкі знёс гэту абразу і крыўду. Колас. Міхал — шляхціц, хоць і заняпалы; яму не знесці сораму. Гарэцкі.

•••

Знесці галаву — тое, што і зняць галаву (гл. зняць).

зне́сці ​2, знясе; пр. знесла і знясла.

Зак. да несці ​2.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

связь в разн. знач. су́вязь, -зі ж.; (о взаимных отношениях между кем-, чем-л. — ещё) по́вязь, -зі ж.;

причи́нная связь филос. прычы́нная сувязь;

связь тео́рии и пра́ктики су́вязь (по́вязь) тэо́рыі і пра́ктыкі;

он потеря́л свои́ свя́зи с литерату́рными круга́ми ён стра́ціў свае́ су́вязі (по́вязі) з літарату́рнымі ко́ламі;

телефо́нная связь тэлефо́нная су́вязь;

те́хника свя́зи тэ́хніка су́вязі;

отделе́ние свя́зи аддзяле́нне су́вязі;

в связи́ (с чем-л.) у су́вязі (з чым-небудзь);

вы́йти на связь вы́йсці на су́вязь.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

answer​2 [ˈɑ:nsə] v.

1. адка́зваць;

answer a question адка́зваць на пыта́нне;

answer the door/the door bell адчыня́ць дзве́ры (на стук ці званок);

answer the telephone адка́зваць на тэлефо́нныя званкі́

2. адпавяда́ць;

answer requirements адпавяда́ць патрабава́нням;

answer the purpose адпавяда́ць мэ́це

3. : answer a charge абвярга́ць абвінава́чанне

4. : The dog answers to the name of Rex. Сабака адклікаецца на мянушку Рэкc;

The wound answered to treatment. Рана паддавалася лячэнню.

answer back [ˌɑ:nsəˈbæk] phr. v. пярэ́чыць; гавары́ць дзёрзкасці (у адказ); агрыза́цца

answer for [ˌɑ:nsəˈfɔ:] phr. v. адка́зваць, не́сці адка́знасць;

You will answer for your behaviour. Вы адкажаце за свае паводзіны.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

nail​2 [neɪl] v.

1. забіва́ць (цвікі), прыбіва́ць (цвікамі);

He was nailed to the cross. Ён быў прыбіты да крыжа/распяты на крыжы; (таксама перан. AmE Ён быў жорстка пакараны.)

2. прыко́ўваць, прыця́гваць (увагу, позірк)

3. infml хапа́ць, хвата́ць, ца́паць, арышто́ўваць

4. выкрыва́ць (чыю-н. хлусню)

♦

nail one’s colours to the mast адкры́та абараня́ць/адсто́йваць свае́ по́гляды (да канца́), займа́ць непрыміры́мую пазі́цыю; не здава́ць пазі́цыі

nail down [ˌneɪlˈdaʊn] phr. v.

1. прыбіва́ць

2. прыстава́ць; прыпіра́ць да сце́нкі; прымуша́ць; лаві́ць на сло́ве

3. дакла́дна вызнача́ць;

nail down some facts удакладня́ць, правяра́ць некато́рыя/пэ́ўныя фа́кты

nail up [ˌneɪlˈʌp] phr. v.

1. забіва́ць (дзверы, вокны)

2. прыбіва́ць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

slam

I [slæm]

1.

(-mm-), v.t.

1) ля́паць, гру́каць, бра́згаць

to slam the door — бра́знуць дзьвяры́ма

2) informal разно́сіць, мо́цна крытыкава́ць

2.

v.i.

1) бра́згаць

The door slammed — Дзьве́ры бра́знулі

2) мо́цна сутыка́цца, сту́кацца

3.

n.

1)

а) ля́паньне, гру́каньне, бра́зганьне, пля́сканьне n.

б) гру́кат, бра́згат -у m.

John threw his books down with a slam — Янка шпурну́ў свае́ кні́гі з гру́катам

2) мо́цны ўдар

3) informal зьнішча́льная кры́тыка

II [slæm]

n.

(у ка́ртах) шлем -у m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

bosom

[ˈbʊzəm]

1.

n.

1) гру́дзі, pl. only; ло́на n.

2) грудзі́на f. (кашу́лі, блю́зкі)

3) па́зуха f.

in one’s bosom — за па́зухай (трыма́ць), за па́зуху (кла́сьці)

4) ло́на n.

in the bosom of one's family — у ко́ле свае́ сям’і́

5) сэ́рца n., ду́мкі, пачу́цьці pl.

6) абды́мкі pl. only.

2.

adj.

сардэ́чны

bosom friend — сардэ́чны, неразлу́чны ся́бра

3.

v.t.

1) прытуля́ць да ўло́ньня, прыла́шчваць, прыгалу́бваць; абдыма́ць

2) пяле́гаваць; пе́сьціць, хава́ць у сэ́рцы (надзе́ю)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)