Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

апо́рына, ‑ы, ж.

Тое, што і апора (у 1 знач.). [Клён] стаіць цяпер недзе ў полі, прывязаны перавяслам да слупка, трымаецца гэтай [саламянай] ручкай за апорыну, як той маленькі хлопчык. Брыль.

апо́стал, ‑а, м.

1. Паводле евангелля — кожны з дванаццаці вучняў Хрыста, прапаведнікаў яго вучэння.

2. перан.; чаго. Заўзяты паслядоўнік і руплівы прапаведнік якой‑н. ідэі, вучэння. Апостал дабра і зла.

3. Царкоўная новазапаветная кніга, якая складаецца з «Дзеянняў апосталаў» і іх «Пасланняў».

[Грэч. apostolos — пасланец.]

апо́стальскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да апостала (у 1 знач.). Апостальскія пропаведзь.

апо́страф, ‑а, м.

Надрадковы знак у выглядзе коскі.

[Грэч. apostrophos — звернуты ўбок, назад.]

апо́сум, ‑а, м.

Невялікая жывёліна з сямейства сумчатых пацукоў, якая водзіцца ў Амерыцы.

апо́ўдні, прысл.

Тое, што і апаўдні. Апоўдні да вёскі падышла група людзей. Лынькоў. Апоўдні сонца праз малюсенькае акенца засвяціла.. [Явічу] у твар. Чорны. Апоўдні [зруб] пакрыўся сеткай крокваў і лат. Брыль.

апо́ўзаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм. Тое, што і абпоўзаць. Усё апоўзаў тут, усё абтупаў У маленства і суровы дзень... Ляпёшкін. / у перан. ужыв. [Бацька:] Во, хай арэхі пойдуць, грыбы — апоўзае [сын] тады і Роўніцу тую, і Паповы раўкі, і Баранава. Гіль.

апо́ўзваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да апаўзці.

апо́ўзень, ‑зня, м.

Маса грунту, пароды, якая пад дзеяннем цяжару спаўзае па схіле.

апо́ўзіны, ‑зін; адз. няма.

Звязаныя канцамі бярозавыя ці іншыя дубцы, якія ўскладаюцца на стог для ўмацавання сена. Бацька сек апоўзіны на другі наш стог, а маці.. вязала іх. Сачанка.