шу́флік
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
шу́флік |
шу́флікі |
| Р. |
шу́фліка |
шу́флікаў |
| Д. |
шу́фліку |
шу́флікам |
| В. |
шу́флік |
шу́флікі |
| Т. |
шу́флікам |
шу́флікамі |
| М. |
шу́фліку |
шу́фліках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
шу́флік м., уменьш. сово́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шу́флік, ‑а, м.
Памянш.-ласк. да шуфель; невялікі шуфель. [Барыска] меў свой невялічкі шуфлік і старанна «памагаў» мацеры. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шу́фель, -фля, мн. -флі, -фляў, м.
Шырокая і глыбокая лапата для перасыпання сыпучых рэчываў.
Перакідваць збожжа шуфлямі.
|| памянш. шу́флік, -а, мн. -і, -аў, м.
|| прым. шу́фельны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ве́ялка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.
1. Сельскагаспадарчая машына, якой ачышчаюць збожжа ад мякіны пасля малацьбы.
2. Драўляны шуфлік для ручнога веяння збожжа пасля малацьбы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ве́янка 1 ’машына для веяння збожжа’ (Кліх), палес. віянка ’шуфлік’ (Тарн.), лун. ве́енка ’драўляны шуфлік для ручнога веяння’ (Шатал.). Укр. ві́янка ’веянне збожжа’, рус. урал., сіб. ве́янка ’веялка, машына для веяння’. Усх.-слав. утварэнне з суф. ‑k‑a ад прыметніка vějanъ. Да ве́яць (гл.).
Веянка 2 ’павека’ (свісл., Шатал.). Рэгіянальнае ўтварэнне ад веяць (гл.). Аналагічныя суадносіны ў лексемы веялка ’шуфлік’ ⟷ веялка ’павека’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ве́ялка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
1. Сельскагаспадарчая машына, якой ачышчаюць збожжа ад мякіны пасля малацьбы.
2. Драўляны шуфлік для ручнога веяння збожжа пасля малацьбы. Каб адпачыць і падумаць, Клемс сеў на варотніцу, выцяг[нуў] перад сабою ногі, веялку кінуў на мякіну. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Спол ‘чарпак для вылівання вады з лодкі’, спо́лік ‘тс’ (ТС; жытк., Нар. словатв.; Мат.), укр. шпол ‘шуфель, драўляны чарпак для вылівання вады з лодкі’, шпо́ла ‘шуфлік’, польск. spółek, spółka ‘шуфлік, драўляная лапатка для вылівання вады з лодкі’, spułek ‘тс’, каш. spȯłk, špȯl ‘тс’, серб.-харв. дыял. ìspol, ìspō, ìspolac ‘тс’, балг. дыял. и́зпол, ‘тс’, макед. и́спо́л ‘тс’. Прасл. *jьspolъ, варыянт *jьspola ‘драўляная лапатка, шуфлік’ ад дзеяслова *polti ‘прыводзіць у рух, махаць чым-небудзь, падкідваць нешта’, з якога ў выніку спецыялізацыі развіліся значэнні ‘ачышчаць збожжа, правейваць’ (гл. палаць) і ‘выплюхваць, выліваць ваду з чаўна, лодкі’, што дае падставы для рэканструкцыі дзеяслова *jьz‑polti ‘тс’ (Міклашыч, 259; Скок, 2, 594–595; Борысь, Etymologie, 552–557).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Выліва́шка ’шуфлік, чарпак з кароткай ручкай для вылівання вады з лодкі’ (З нар. сл., полац.). Да выліваць пры дапамозе складанага суф. ‑ашка. Параўн. таксама польск. wylewka, чэш. vylivka ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)