ска́рга

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ска́рга ска́ргі
Р. ска́ргі ска́рг
ска́ргаў
Д. ска́рзе ска́ргам
В. ска́ргу ска́ргі
Т. ска́ргай
ска́ргаю
ска́ргамі
М. ска́рзе ска́ргах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ска́рга, -і, ДМ -рзе, мн. -і, -аў, ж.

1. Выражэнне незадавальнення, нараканне з прычыны непрыемнасцей.

Скаргі дзяцей.

2. Афіцыйная заява аб незаконным дзеянні якой-н. асобы, установы, арганізацыі.

Напісаць скаргу.

Кніга скаргаў.

|| прым. ска́ргавы, -ая, -ае (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ска́рга ж.

1. (выражение неудовольствия) се́тование ср.;

2. (официальное заявление) жа́лоба;

кні́га ~гаў і прапано́ў — кни́га жа́лоб и предложе́ний

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ска́рга, ‑і, ДМ ‑рзе, ж.

1. Выражэнне незадавальнення, нараканне з прычыны якіх‑н. непрыемнасцей, болю і пад. Выслухаў жабрак бацькаву скаргу і параіў, што яму зрабіць, каб прывучыць сыноў да гаспадаркі. Якімовіч. У лірычных вершах паэтэсы [Цёткі], а таксама ў яе пісьмах чуюцца скаргі на цяжкія пакуты, якія ёй прыносіла хвароба. Шкраба.

2. Афіцыйная заява аб незаконным або няправільным дзеянні якой‑н. асобы, установы, арганізацыі. Касацыйная скарга. □ Старая Марцініха пісала скаргу на свайго сына. Кавалёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ска́рга ‘незадаволенасць, нараканне’, ‘заява аб непрымальных дзеяннях ці з’явах’ (ТСБМ, Нас., Др.-Падб., Байк. і Некр., Сержп.), скарга́ (Гарэц.), ска́рка ‘тс’ (Мал.). Укр. ска́рга, ст.-рус. (XIV ст.) скарга ‘тс’. Ва ўсходнеславянскіх мовах запазычанне з польск. skarga з прычыны наяўнасці ‑ар‑ (Карскі, Белорусы, 146; Кюнэ, Poln., 96; Фасмер 3, 633). Этымалогію гл. скардзіцца. Ст.-бел. скарга, скаркга запазычана ўжо ў XIV ст. з ст.-польск. skarga (Булыка, Лекс. запазыч., 53).

Скарга́1 ‘чапяла’ (Сцяшк.). Не вельмі яснае слова, параўнальны матэрыял адсутнічае. Відаць, нейкая кантамінацыя з словам качарга́ (гл.).

Скарга́2, скірга́ ‘прыдзірлівая, з’едлівая асоба’, ‘скупы чалавек’ (ТС), сюды ж скоргану́ць ‘злосна сказаць’ (там жа). Гл. карга.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

жа́льба, -ы, ж.

1. Смутак, туга, шкадаванне.

Ж. сэрца.

2. Скарга, нараканне.

Затоеная ж. падступала да горла.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чалабі́тная, -ай, мн. -ыя, -ых, ж. (гіст.) У Расіі да 18 ст.: пісьмовае прашэнне, скарга, якая падавалася на імя цара ці мясцовым уладам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кассацио́нный касацы́йны;

кассацио́нная жа́лоба касацы́йная ска́рга;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кля́ўза, -ы, мн. -ы, кляўз і -аў, ж.

1. Дробязная прыдзірлівая скарга; нагавор, паклёп (разм.).

Сорамна займацца кляўзамі.

2. Прыдзірлівы дробны судовы іск (уст.).

|| прым. кля́ўзны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

се́тование ср. нарака́нне, -ння ср., ска́рга, -гі ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)