Крыў ’пра хадзьбу крываногага’ (Нар. лекс.). Да крывы (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кры́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. кры́ю кры́ем
2-я ас. кры́еш кры́еце
3-я ас. кры́е кры́юць
Прошлы час
м. кры́ў кры́лі
ж. кры́ла
н. кры́ла
Загадны лад
2-я ас. кры́й кры́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час кры́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

аплява́ць, аплюю, аплюеш, аплюе; аплюём, аплюяце; зак., каго-што.

1. Пакрыць каго‑, што‑н. пляўкамі.

2. перан. Беспадстаўна зняважыць, зганьбіць, абняславіць каго‑, што‑н. Злосць і крыў агарнулі лесніка. Яго так зняважылі, аплявалі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лу́ху-лу́ху! — пра шпаркую хадзьбу дробнымі крокамі (Крыў., Дзіс.). Гукапераймальнае.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

стальма́х, ‑а і стэ́льмах, ‑а, м.

Майстар, які робіць калёсы, сані. [Бацька] быў добры стальмах і цясляр, рабіў калёсы і сані, кадушкі і ночвы, ставіў хаты і крыў стрэхі. Бялевіч. Бацька расказвае, як некалі яго дзеда, спрытнага стэльмаха, пані запрасіла ў маёнтак адрамантаваць каламажку. Рамановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Ня́мнуць (нямнаць) ’ударыць, гнянуць’ (Крыў., Дзіс.). Відаць, гукапераймальнае, параўн. Умнуць ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Мярлю́к ’тоўсты, непаваротлівы чалавек’ (расон., Шатал.; Крыў., Дзіс.). Няясна. Да мярлін (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Няпо́шлы ’слабы, кволы’.(Крыў., Дзіс., ушач., Пан. дыс.). Да пошлы ’дужы, моцны'

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Няво́гледдзю ’без аглядкі, з усіх сіл’ (Крыў., Дзіс.). З не і ⁺огледзь, ад глядзець (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Міхнідаўка ’непаседлівая, хуткая ў рухах асоба’ (Крыў., Дзіс.). Няясна. Магчыма, да махну́ць ’хутка адправіцца, адысці куды-небудзь’ < маха́ць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)