грызня́, -і́, ж.

1. Бойка паміж жывёламі.

Г. сабак.

2. перан. Жорсткая сварка, спрэчка.

Кожны вечар у хаце пачыналася г.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шчаці́нне, -я, н., зб.

1. Жорсткая прамая шэрсць у некаторых жывёл.

Чорнае ш. дзіка.

2. Кароткія жорсткія валасы на няголеным твары (разм.).

Ш. пакрыла твар.

3. Жорсткая валасяная частка шчоткі, пэндзля і пад.

|| памянш. шчаці́нка, -і, ДМ -нцы, ж., зб.

|| прым. шчаці́нны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жо́рсткі, -ая, -ае.

1. Крайне суровы, бязлітасны, неміласэрны.

Ж. чалавек.

Жорсткая расправа.

2. Вельмі моцны па сіле праяўлення, які пераўзыходзіць звычайную меру, ступень.

Жорсткая барацьба.

Жорсткія баі.

3. перан. Строгі, такі, які не дапускае выключэнняў.

Ж. рэжым.

Жорсткія ўмовы.

4. Пра ваду, якая ўтрымлівае шмат кальцыевых і магніевых солей.

|| наз. жо́рсткасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пабо́ішча, -а, н.

1. Бітва з вялікай колькасцю ахвяр.

Мамаева п. (назва Кулікоўскай бітвы, у якой быў разбіты татарскі хан Мамай).

2. Жорсткая бойка (разм).

Удзельнічаць у вулічным пабоішчы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жо́рсткі

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. жо́рсткі жо́рсткая жо́рсткае жо́рсткія
Р. жо́рсткага жо́рсткай
жо́рсткае		 жо́рсткага жо́рсткіх
Д. жо́рсткаму жо́рсткай жо́рсткаму жо́рсткім
В. жо́рсткі (неадуш.)
жо́рсткага (адуш.)		 жо́рсткую жо́рсткае жо́рсткія (неадуш.)
жо́рсткіх (адуш.)
Т. жо́рсткім жо́рсткай
жо́рсткаю		 жо́рсткім жо́рсткімі
М. жо́рсткім жо́рсткай жо́рсткім жо́рсткіх

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

спусце́ласць, ‑і, ж.

Разм. Стан спусцелага. У анямелай душы .. [Васіля] была важкая і жорсткая спусцеласць. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

магні́тна-жо́рсткі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. магні́тна-жо́рсткі магні́тна-жо́рсткая магні́тна-жо́рсткае магні́тна-жо́рсткія
Р. магні́тна-жо́рсткага магні́тна-жо́рсткай
магні́тна-жо́рсткае		 магні́тна-жо́рсткага магні́тна-жо́рсткіх
Д. магні́тна-жо́рсткаму магні́тна-жо́рсткай магні́тна-жо́рсткаму магні́тна-жо́рсткім
В. магні́тна-жо́рсткі (неадуш.)
магні́тна-жо́рсткага (адуш.)		 магні́тна-жо́рсткую магні́тна-жо́рсткае магні́тна-жо́рсткія (неадуш.)
магні́тна-жо́рсткіх (адуш.)
Т. магні́тна-жо́рсткім магні́тна-жо́рсткай
магні́тна-жо́рсткаю		 магні́тна-жо́рсткім магні́тна-жо́рсткімі
М. магні́тна-жо́рсткім магні́тна-жо́рсткай магні́тна-жо́рсткім магні́тна-жо́рсткіх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Казіна́ 1 ’вельмі жорсткая, дзікая трава’ (стаўбц., Прышч. дыс.). Сувязь з назвай жывёлы відавочная: параўн. іншыя назвы для Nardus stricta: казіная, казліная барада. Структурны адпаведнік — рус. соль-ілецк., чкалаўск. козина ’волас, які выдаляецца з казінага пуху’. Словаўтваральна не вельмі ясна: па аналогіі да казінец можна было б меркаваць аб прыметнікавай утваральнай аснове і адпаведнай суфіксацыі (‑а). Што датычыць старажытнай ‑а‑суфіксацыі, то праславянскія дэрываты ад прыметнікаў з ‑а‑суфіксацыяй адзінкавыя (гл. Слаўскі, SP, 1, 60).

Казіна́ 2 ’неўрадлівая, забалочаная сенажаць, дзе расце вельмі жорсткая дзікая трава’. (Яшк., Прышч. дыс.). Да папярэдняга слова; аб такім тыпе словаўтварэння параўн. і казінец 4.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

балацяві́на, ‑ы, ж.

Разм. Нізкае забалочанае месца. На перасохлай балацявіне жаўцее не кранутая касой жорсткая трава. Навуменка. Дамба стаяла як помнік марнатраўству былога дырэктара лясгаса, якому прыйшло ў галаву праз балацявіну і рэчку пракласці зусім непатрэбную дарогу. Карамазаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

упра́сці, упраду, упрадзеш, упрадзе; упрадзём, упрадзяце, упрадуць; пр. упраў, упрала; зак., што.

1. Крадучы, укруціць, усукаць што‑н. у што‑н. Упрасці шоўк у воўну.

2. (пераважна з адмоўем «не»). Здолець спрасці што‑н. Пянька жорсткая, не ўпрасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)