ві́скі
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, нескланяльны
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ві́скі |
ві́скі |
| Р. |
ві́скі |
ві́скі |
| Д. |
ві́скі |
ві́скі |
| В. |
ві́скі |
ві́скі |
| Т. |
ві́скі |
ві́скі |
| М. |
ві́скі |
ві́скі |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ві́скі, нескл., н.
Моцная англійская і амерыканская гарэлка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ві́скі нескл., ср. ви́ски
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ві́скі, нескл., н.
Моцная гарэлка, якая вырабляецца ў Англіі і ЗША.
[Англ. whiskey.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Віскі́ ’скроні’ (капыл., КЭС, Жд., 3), укр. висок, мн. л. виски́, рус. виски ’тс’, наўг., ярасл. ’старое адзенне’; ’валасы на галаве’, арл. ’валасы на скронях’, бранск. ’валасы на целе чалавека’, пенз. ’жаночы галаўны ўбор’, ст.-рус. високъ ’падвеска — частка конскай збруі (убору)’ (з XVII ст.). Усходнеславянскае високъ. Узыходзіць да visъ, visěti (Гл. таксама віс 3). Бел. лексема, такім чынам, спачатку абазначала ’тое, што вісіць’ — ’валасы (якія вісяць)’ — ’вісячыя валасы на скронях’, потым — ’скроні’ (Фасмер, 1, 320; Шанскі, 1, В, 106).
Ві́скі ’моцная гарэлка (Англія, ЗША)’ (БРС, КТС). Запазычана з рус. виски ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 80) < англ. whisky, whiskey, якое з whisquy‑beath < гэльск. uisge‑beatha ’вада жыцця’, што з’яўляецца калькай з франц. eau de vie < с.-лац. aqua vitae ’вада жыцця’; параўн. рус. водка < вода (Шанскі, 1, В, 105).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ви́ски ві́скі нескл., ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шля́гер, ‑а, м.
Новая модная, папулярная (да збітасці) песня ці інструментальная п’еса. Ён [амерыканец] спяшаўся вярнуцца на сваю базу, каб там выпіць віскі і паслухаць новы шлягер. Пішчыкава.
[Ням. Schlager.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вісо́к ’скроня’ (зэльв., Сцяц., Сцяшк., Касп., Бяльк., паўсюдна КЭС, КТС), укр. висок, рус. висок. Усх.-слав. високъ < visъ. Да віс 3 (гл.). Гл. таксама віскі́.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
патра́та, ‑ы, ДМ ‑раце, ж.
Разм. Трата, выдатак. Яму б тыя грошы, ён даў бы ім рады. Віскі ёй [маці] не трэба, цыгарэты не трэба, адно што на царкву сваю часам патраціцца, дык невялікія то патраты. Сапраўды, якія патрэбы ў старых? Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Валасажа́р ’сузор’е Вялікай Мядзведзіцы, Плеяды’ (Бяльк.). Іншыя назвы вісыжар, валоскі, валосны, стажары (гл.). Рус. волосожары, стожары, висожары, тул. сожар, сажар ’тс’, укр. волосожар, ц.-слав. власожельць, власожелишти, власожилишти, власожалицѧ ’тс’ (Сразн., 1, 270), серб.-харв. вла̏шићи ’тс’. Апошняе Міклашыч (394) звязвае з волох, влах, старой назвай раманскіх народаў. Наяўнасць назваў тыпу валоскі, валосны, рус. волосыни, ст.-рус. волосыни ’тс’ дало падставу звязаць назву сузор’я з волас (Праабражэнскі, 1, 93; Фасмер, 1, 343; Рудніцкі, 1, 469; Скок, 3, 609). Такім чынам, існавалі, відаць, дзве назвы Плеяды — ад волас і ад стажара (Фасмер, 3, 764), якія былі збліжаны і кантамінаваны. Вісыжар, магчыма, з’яўляецца другасным утварэннем, узнікшым у выніку змешвання валасы і вісы, віскі ’валасы на скронях’ (версія В. У. Мартынава).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)