я́блоко ср., в разн. знач. я́блык, -ка м.;

ада́мово я́блоко анат. ада́маў я́блык (кады́к);

глазно́е я́блоко анат. во́чны я́блык;

◊

я́блоко от я́блони недалеко́ па́дает погов. я́блычак ад я́блыні далёка не адко́чваецца; яка́я ма́тка, тако́е й дзіця́тка; яко́е дрэ́ва, такі́ клін, які ба́цька, такі́ сын;

я́блоко раздо́ра я́блык разла́ду;

я́блоку не́где упа́сть но́са не ўбіць; сцяна́ сцяно́ю; як завяза́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

джаната́н, ‑у, м.

1. Сорт зімовай яблыні паўночна-амерыканскага паходжання.

2. Плод гэтай яблыні — яблык чырванаватага або чырвонага колеру.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Мундэры ’сорт вінных ружова-чырвоных яблык’ (мядз., Нар. сл.). Няясна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кадык, гарляк □ адамаў яблык

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

шчы́глік, ‑а, м.

Памянш.-ласк. да шчыгол. Спелы яблык блішчыць на прыпёку, Смелы шчыглік пяе пра жыццё — не пра смерць. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Анана́с. Новае запазычанне з рус., дзе праз ням. ці франц., праз партуг. з тупі (Бразілія) anana (Крукоўскі, Уплыў 88; Фасмер, 1, 77; Шанскі, 1, А, 101–102). Пераноснае значэнне ’гатунак яблык’ на ўсх.-слав. глебе, магчыма, у выніку ўсячэння: ананасны яблык — ананас.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Кі́стачка ’вонкавая выпукласць храпіча дыхальнага горла, гарляк’, «адамаў яблык» (Дразд.). Гл. кіста, кісць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

чарві́вы, ‑ая, ‑ае.

Паточаны чарвямі, з чарвямі ўнутры. Чарвівы яблык. Чарвівы грыб. □ Такі ж удалы гарох! Стручны, белы, чысты — ніводнага стручка чарвівага. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Падпі́нкі ’сорт позніх яблык’ (Сцяшк. Сл.). Відаць, з пепінка (гл.) < пепін шаф рапны ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

наадбіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

1. Адабраць, захапіць сілаю многа чаго‑н.

2. Адабраць з аднастайных прадметаў значную колькасць чаго‑н. Наадбіраць спелых яблык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)