Та́паць ’лапаць’, ’сандаля’ (Яўс.). Гл. тапці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пала́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Лапаць некаторы час. Не адказваючы, брыгадзір накінуў павады на шыю Мяцеліцы, палапаў яе пад грывай і пайшоў у канюшню. Брыль. [Андрэй] падняў .. руку, палапаў пальцамі зверху па шафе — гільзы бразнулі адна аб адну. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прасушы́цца, ‑сушуся, ‑сушышся, ‑сушыцца; зак.
Стаць сухім, поўнасцю высахнуць. Падушка прасушылася. // Прасушыць сваё адзенне, абутак. [Дзед:] — А лапці — яны па сухому добры абутак. У снезе ж лапаць, як грыб гнілы. Вернешся на начлег у халодны барак. Прасушыцца няма дзе. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Залпа́ць, залпа́ті ’злапаць’ (Сл. паўн.-зах.). Відаць, метатэза ад злапаць ’тс’ (гл. лапаць 2).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пасто́пак ’стаптаны лапаць’ (Мат. Гом.). У выніку кантамінацыі лексем пастол (< пасталы) і патопак ’атопак’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лапка́н ’пастка’ (нараўл., Мат. Гом.). Утворана ў выніку кантамінацыі лексем капкан і лапанка, лапаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Недатопак ’атопак, стаптаны лапаць’ (пух., Жыв. сл.). З неда- (гл.) і таптаць па ўзору атопак ’тс’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ла́патнік 1 ’той, хто носіць лапці’ (Яруш.), укр. лапо́тник ’тс’, рус. ла́потник ’той, хто прадае лапці’, (пагардж.) ’селянін’, ’адсталы, некультурны чалавек’, ’просты, няхітры чалавек’, ст.-рус. лопотникъ ’тс’. Усх.-слав. Да ла́паць 2 (гл.). Сюды ж ла́патны.
Ла́патнік 2 ’шчаўе конскае, Rumex confertus Willd’ (маг., смал., Кіс.). Да ла́паць 2 (гл.). Матывацыя: форма ліста нагадвае лапаць (гл. рыс. 114, Станк.-Тал., 265). Не выключана, аднак, народна-этымалагічнае пераасэнсаванне лац. Rumex hydrolapathum Huds. ’шчаўе прыбярэжнае’, у прыватнасці часткі слова — lapathum.
Лапа́тнік 3 ’той, хто вырабляў драўляныя лапаты для хлеба’ (Сл. паўн.-зах.). Ст.-рус. лопатникъ. Да лапа́та (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лапушы́ць ’рваць паспешліва, без разбору’, ’біць каго чым-небудзь’ (дзярж., Нар. сл.). Узнікла ў выніку кантамінацыі ад латашыць і лапаць© (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
карэ́лы 1, ‑аў; адз. карэл, ‑а, м.; карэлка, ‑і, ДМ ‑лцы; мн. карэлкі, ‑лак; ж.
Народ, які складае карэннае насельніцтва Карэльскай АССР.
карэ́лы 2, ‑ая, ‑ае.
Пакрыты слоем засохлай гразі; каравы, брудны. Карэлыя рукі. □ Ануча была сухая, карэлая, і чалавек нейкі час валтузіўся, пакуль усунуў нагу ў лапаць. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)