бязла́днасць ж.

1. беспоря́дочность;

2. бессвя́зность, пу́ганость, сумбу́рность;

3. безала́берность;

1-3 см. бязла́дны

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дысгармані́чны, ‑ая, ‑ае.

З наяўнасцю дысгармоніі; бязладны, негарманічны. Дысгарманічная музыка. Дысгарманічнае спалучэнне колераў. □ Дысгарманічны ход думак ураз спыніўся на месцы, змяніў кірунак, сцішыўся, павальнеў. Мікуліч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кага́л, -у, м.

1. Яўрэйскае абшчыннае самакіраванне і сама абшчына ў Польшчы ў 16—19 стст. (гіст.).

2. перан. Шумны натоўп, зборышча (разм.).

Сход нагадваў бязладны к.

3. у знач. прысл. кага́лам. Сумесна, гуртам, усе разам (разм).

Усе к. патрабуюць чагосьці.

|| прым. кага́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Разура́тнічаць, разура́тываць, разура́тывацца ’сваволіць, распуснічаць’ (Юрч. СНЛ), сюды ж разура́тны ’непаслухмяны’, ’бойкі, разбітны’, ’распусны’ (Ян.). Запазычана з рус. развра́тничать ’распуснічаць’. Параўн. розвора́тні, розвора́тныбязладны’ (ТС) з поўнагалоссем (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Няўра́тны (неўратны) ’несумленны, бессаромны’ (ТС). Няясна, магчыма, да рата ’умоўная сума, плата; чарговая павіннасць’ (гл.); можа быць супастаўлена з розворатныбязладны’ (ТС), што, відаць, ад ц.-слав. розвратити ’разбэсціць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

нестро́йный

1. нястро́йны; (нескладный) нязгра́бны;

2. (несогласный — о звуках, речи) нязла́джаны; (нескладный) няскла́дны; (беспорядочный) бязла́дны;

нестро́йный хор нязла́джаны (няскла́дны) хор;

нестро́йный го́вор няскла́дная (бязла́дная) гаво́рка (гамо́нка);

3. (беспорядочный) нястро́йны; бязла́дны;

нестро́йные ряды́ нястро́йныя (бязла́дныя) рады́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бесталко́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Някемлівы, няцямлівы, неразумны. Бесталковы гаспадар.

2. Бязладны, хаатычны; бяссэнсны. А думкі, бесталковыя, дзікія думкі заварушыліся ў ім [у Васілю] скора-скора, як снег. Колас. [Дубовік] ішоў дадому з такім адчуваннем, нібы толькі закончыў нейкую бесталковую беганіну. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шалёны, -ая, -ае.

1. Хворы на шаленства (у 1 знач.).

Ш. воўк.

2. Які страціў разважлівасць, цвярозы розум.

Шалёная, што ты надумала рабіць!

3. перан. Вялікай сілы, напружаны; нястрыманы ў пачуццях.

Шалёная скорасць.

4. перан. Неўтаймоўны, люты.

Ш. характар.

5. перан. Выпадковы, бязладны.

Шалёная куля.

Шалёныя грошы — грошы, якія лёгка дастаюцца і таму расходуюцца неэканомна.

Шалёныя цэны (разм.) — вельмі высокія.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Непутны́ ’разбэшчаны, непаслухмяны’ (Яўс.), непутньш ’малапутны, бесталковы’ (Бяльк., Янк. Мат.), нёпуцьбязладны чалавек, шалапут’ (Мат. Маг.), непуцьцё ’шалапутны, распусны, бяспутны чалавек’ (мсцісл., З нар. сл.), ’недарэчнасць’ (Бяльк.). Да путны (гл.), шлях семантычнага развіцця дэманструе тураўск. нёпуць ’распусніца, бездараж’ і ’бесталковы чалавек’ (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

разбо́лтанный

1. прич. разбо́ўтаны, размяша́ны;

2. прич. расхіста́ны; расхля́баны; см. разболта́тьI;

3. прил. (недисциплинированный, беспорядочный) бязла́дны, расхля́баны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)