ашлакава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак., што.
Спец. Ператварыць у шлак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
то́пачны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да топкі. Топачны шлак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шлакава́цца, ‑куецца; незак.
1. Ператварацца ў шлак.
2. Пакрывацца, засорвацца шлакам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шлака...
Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам «шлак» і «шлакавы», напрыклад: шлакабетон, шлакаблок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыгарэ́ць сов.
1. в разн. знач. подгоре́ть, пригоре́ть;
блін ~рэ́ў — блин пригоре́л;
малако́ ~рэ́ла — молоко́ пригоре́ло;
2. пригоре́ть;
шлак ~рэ́ў да рашо́ткі — шлак пригоре́л к решётке
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лётка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Адтуліна ў доменных печах, праз якую выпускаецца метал ці шлак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзы́ндра, ‑ы, ж.
Абл. Шлак. Канец вуліцы пры чыгунцы высыпаны чорна-блішчастаю дзындраю, і заўсёды пахне тут ву вольным, дымам. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гранулява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак. і незак., што.
Спец. Надаць (надаваць) якому‑н. рэчыву форму зярнят, невялічкіх камячкоў. Грануляваць салетру. Грануляваць шлак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тамасшла́к, ‑у, м.
Шлак, які ўтвараецца пры спецыяльнай перапрацоўцы чыгуну ў сталь, змяшчае фосфар і таму выкарыстоўваецца як угнаенне, асабліва на кіслых глебах.
[Ад уласн. імя і слова «шлак».]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тро́скі, тро́сткі ‘рэшткі пасля прасейвання мукі’ (Інстр. 3), ‘высеўкі’ (віц., Шн. 3), тро́скі ‘смецце пры паланні ячменных круп, абтоўчаных у ступе’ (віц., Нар. лекс.). Параўн. укр. тро́ска ‘шлак’, польск. troski ‘пілавінне’, чэш. troski ‘абломкі, разваліны’, славац. troski ‘абломкі’, славен. troska ‘жамерыны, шлак’, харв., серб. trȍska, trȕska ‘шлак’, макед. троска ‘пустазелле’. Прасл. *troska (Сной₂, 787), магчыма, выводзіцца з *tręsti/*trǫsiti (Скок, 3, 497), параўн. атро́скі, атру́скі ‘адходы’, гл. трэсці, трусіць. Меркаванні пра сувязь з тро́шчыць, тру́шчыць ‘разбіваць’, гл. ЕСУМ, 5, 649–650.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)