старэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; незак.
1. Рабіцца старым.
З гадамі чалавек старэе.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Станавіцца ўстарэлым.
Тэхніка старэе.
|| зак. састарэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е (да 1 знач.), устарэ́ць, -э́е (да 2 знач.) і пастарэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е (да 1 знач.).
|| наз. старэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жо́ўкнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; незак.
Рабіцца жоўтым, жаўцець. Пасля амаль месячнай спякоты пачала жоўкнуць бульба, вянуць гародніна. Шамякін. Ад гарачыні вяла лісце і бы, жоўк і прападаў на вачах гарбузнік. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пасма́чыцца ’здацца смачным’ (Юрч.). Усх.-беларускае. Фармальна адносіцца да смак (гл.). Хаця паводле ўтварэння яно падобна да + пасмачыць: пас мачыць, пусмачыты, поема· чэтэ ’заправіць страву, заскварыць’ (Мат. Том:, Сл. Брэс.), аднак мае своеасаблівую семантыку, набліжаную да смачнець ’рабіцца смачным’. Відаць, трэба разглядаць як кантамінацыю лексем пасмичыць і рабіцца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ацемянжа́ць ’рабіць заклапочаным, гнясці (разумова)’, ацемянжацца ’рабіцца заклапочаным’ (Нас.). Ад цемянжы́ць ’прыгнятаць’ з ’польск. ciemiężyć.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ласкаве́ць, ласко̂ве́ць ’утаймоўвацца, рабіцца больш літасцівым, лагодным, ласкавым, спагадлівым’ (ТСБМ, Нас., Касп.). Да ласкавы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лу́ччыць ’рабіцца лепшым, паляпшацца, рамантаваць’, ’ачуньваць, папраўляцца’ (Юрч.), лучшэць ’паляпшацца’ (Нас.). Да луч 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пухле́ць (пухліць) ’пухнуць’ (Нас.). Ад пухлы, г. зн. ’рабіцца пухлым’, параўн. сталы — сталець і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ясне́ть несов.
1. (становиться ярче, светлее) ясне́ць;
2. (становиться отчётливее) ясне́ць, рабі́цца выра́знейшым (больш выра́зным).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
грубе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Станавіцца грубым, страчваць мяккасць. Рукі грубеюць. // Станавіцца рэзкім, гучным, непрыемным (пра голас). Голас грубее.
2. Страчваць далікатнасць, рабіцца менш культурным.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
соверша́ться
1. (происходить) адбыва́цца; (случаться) здара́цца;
2. (делаться) рабі́цца; учыня́цца; (осуществляться) здзяйсня́цца, ажыццяўля́цца; (сбываться) збыва́цца;
3. страд. рабі́цца; чыні́цца, учыня́цца; твары́цца, вытвара́цца, право́дзіцца; здзяйсня́цца, ажыццяўля́цца; выко́нвацца; вяршы́цца; заключа́цца; афармля́цца; спраўля́цца; адпраўля́цца; см. соверша́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)