рабі́цца, раблю́ся, ро́бішся, ро́біцца; незак.

1. (часцей ужыв. як звязка ў састаўным іменным выказніку). Станавіцца.

Р. вясёлым.

Чалавек робіцца майстрам у час працы.

Рабілася (безас.) млосна.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адбывацца, тварыцца.

Бацька добра ведаў, што рабілася ў хаце.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). З’яўляцца, утварацца (разм.).

Калі яна смяялася, на шчочках рабіліся ямачкі.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вырабляцца з чаго-н.

Цэгла робіцца з гліны.

◊

Што яму робіцца (зробіцца)! (разм.) — нічога з ім не здараецца, нічога з ім не будзе.

|| зак. зрабі́цца, зраблю́ся, зро́бішся, зро́біцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рабі́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. раблю́ся ро́бімся
2-я ас. ро́бішся ро́біцеся
3-я ас. ро́біцца ро́бяцца
Прошлы час
м. рабі́ўся рабі́ліся
ж. рабі́лася
н. рабі́лася
Дзеепрыслоўе
цяп. час ро́бячыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

рабі́цца несов.

1. (приходить в какое-л. состояние) де́латься, станови́ться; устана́вливаться;

на́шы адно́сіны рабі́ліся сябро́ўскімі — на́ши отноше́ния де́лались (станови́лись) дру́жескими;

на дварэ́ ро́біцца хо́ладна — безл. на дворе́ стано́вится (де́лается) хо́лодно;

2. (совершаться) де́латься, происходи́ть;

што з ім ро́біцца? — что с ним де́лается (происхо́дит)?;

3. страд. де́латься; соверша́ться; вая́ться; производи́ться; изготовля́ться, выпуска́ться; составля́ться; тача́ться; стро́иться; сооружа́ться; кла́сться; вяза́ться, вывя́зываться; твори́ться; устра́иваться; чини́ться; учиня́ться; соверша́ться; причиня́ться; приноси́ться; см. рабі́ць 1, 2, 4-7

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рабі́цца, раблюся, робішся, робіцца; незак.

1. (часцей ужываецца як звязка ў састаўным іменным выказніку). Станавіцца, прыходзіць да якога‑н. стану. Рабіцца вясёлым. □ Чалавек не нараджаецца майстрам, ён ім робіцца ў час працы. Мяжэвіч. Ногі дрыжалі, слабелі, рабіліся нейкія нежывыя, і.. [Косця] баяўся, каб хаця не ўпасці. Адамчык. Чым больш піла ўядалася ў дрэва, чым больш.. [Гушку] ўсё цяжэй рабілася пілаваць аднаму, тым спакайнейшы ён рабіўся. Чорны. / у безас. ужыв. Рабілася цёпла. □ Калі таялі рэшткі сіл І рабілася цёмна ўваччу — Песня сілы вяртала ўсім. Гілевіч.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адбывацца; тварыцца, чыніцца. На шашы рабілася несусвеціца. Усю дарогу зацягнула дымам. Лынькоў. Сын .. нічога не адказаў, а пачаў прыглядацца да ўсяго, што рабілася ў хаце. Чорны. [Наталля:] — Не ведаю, што робіцца са мною, Алеся. То мне здаецца, што ў нас адно толькі жарты былі, то часамі так заходзіцца сэрца, што месца сабе не знаходжу. Скрыган. // Выконвацца, ажыццяўляцца. [Гаварушка] умеў адразу ўключыцца. У яго ўсё рабілася бягом. Лобан. Сын дырэктара буйнога крупаўскага завода, ён ніколі ні аб чым не турбаваўся.. Усё рабілася само сабой, дзякуючы грошам і імю. Шамякін.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разм. Утварацца, паяўляцца. Калі.. [Зіна] ўсміхалася, на шчоках рабіліся ямачкі. Новікаў. // Вырабляцца з чаго‑н. Цэгла робіцца з гліны. □ Раскопкі сведчылі, што ў Друцку не раз бушавалі вялікія пажары. Гэта было звычайнай з’явай — усё ж пабудовы рабіліся з дрэва. Штыхаў.

4. Зал. да рабіць.

•••

Што яму (табе, мне і г. д.) робіцца — нічога з ім (табой, мной і г. д.) не здараецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рабі́цца

1. (прыходзіць у які-н стан) wérden* vi (s);

2. (здзяйсняцца) geschéhen* vi (s), vórgehen* vi (s);

што тут ро́біцца? was geht hier vor?;

што з ім ро́біцца? was ist mit ihm los?

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

выпраўля́цца

‘рабіцца прамым; рабіцца лепшым’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. выпраўля́юся выпраўля́емся
2-я ас. выпраўля́ешся выпраўля́ецеся
3-я ас. выпраўля́ецца выпраўля́юцца
Прошлы час
м. выпраўля́ўся выпраўля́ліся
ж. выпраўля́лася
н. выпраўля́лася
Загадны лад
2-я ас. выпраўля́йся выпраўля́йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час выпраўля́ючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

папрутчэ́ць

‘рабіцца пруткім; рабіцца больш рухавым, моцным, здаравейшым (конь папрутчэў)’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. папрутчэ́ю папрутчэ́ем
2-я ас. папрутчэ́еш папрутчэ́еце
3-я ас. папрутчэ́е папрутчэ́юць
Прошлы час
м. папрутчэ́ў папрутчэ́лі
ж. папрутчэ́ла
н. папрутчэ́ла
Загадны лад
2-я ас. папрутчэ́й папрутчэ́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час папрутчэ́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

зрабі́цца гл. рабіцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ожесточа́ться разлюто́ўвацца, рабі́цца жо́рсткім, рабі́цца бязлі́тасным;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упестря́ться страд. страка́ціцца, рабі́цца страка́тым; пярэ́сціцца, рабі́цца пярэ́стым.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)