Verbum

да́та, -ы, ДМ да́це, мн. -ы, дат, ж.

1. Дакладны каляндарны час якой-н. падзеі.

Гістарычныя даты.

Круглая д. (аб юбілеі, дні нараджэння і пад., якія падлічваюцца дзесяцігоддзямі).

2. Памета, якая паказвае час (год, месяц, дзень) напісання дакумента, пісьма, твора і пад.

Пісьмо без даты.

датава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́ем, -ту́еце, -ту́юць; -тава́ў, -ва́ла, -лі́; -ту́й; -тава́ны; зак. і незак.

1. Абазначыць (абазначаць) дату на чым-н.

Д. заяву ўчарашнім чыслом.

2. Устанавіць (устанаўліваць) дату якога-н. факта, падзеі.

Д. з’яўленне пісьмовага помніка.

|| наз. датава́нне, -я, н.

дата́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

Дзяржаўная грашовая дапамога прадпрыемствам, установам і арганізацыям для пакрыцця перавыдаткаў і іншых патрэб.

Атрымаць датацыю.

|| прым. датацы́йны, -ая, -ае.

даткну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак., да каго-чаго.

Дакрануцца да чаго-н.

Д. смычком да струн.

|| незак. датыка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

датла́, прысл.

Поўнасцю, зусім, канчаткова.

Хата згарэла д.

Знішчыць д.

дату́ль, прысл. (разм.).

1. Да таго месца.

Дайшоў д., дзе дарога зварочвала ў лес.

2. Да таго часу.

Сядзеў у хаце д., пакуль не скончыўся дождж.

датча́не, -ча́н, адз. -ча́нін, -а, м.

Народ, які складае асноўнае насельніцтва Даніі.

|| ж. датча́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. да́цкі, -ая, -ае.

да́тчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Прыстасаванне, якое прымае інфармацыю, пераўтварае яе ў зручны для выкарыстання сігнал і перадае кантрольна-вымяральнаму ці каманднаму прыбору.

Цеплавыя датчыкі.

даты́чны, -ая, -ае.

1. Прыналежны да чаго-н., які мае пэўнае дачыненне да чаго-н.

Д. да музыкі чалавек.

Асобы, датычныя да злачынства.

2. у знач. наз. даты́чная, -ай, мн. -ыя, -ых, ж. У матэматыцы: прамая лінія, якая праходзіць праз пункт крывой і супадае з ёй у гэтым пункце.

Правесці датычную да акружнасці.

|| наз. даты́чнасць, -і, ж. (да 1 знач.).

даты́чыцца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -чыцца; незак., каго-чаго.

Мець дачыненне да каго-, чаго-н.

Справа датычылася прысутных.

Гэта вас не датычыцца.