фотахімі́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да фотахіміі. Фотахімічная рэакцыя.
2. Які мае адносіны да хімічных прэпаратаў, што ўжываюцца ў фатаграфіі (у 1 знач.). Фотахімічныя тавары.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шкля́русны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да шклярусу. // Зроблены са шклярусу; упрыгожаны шклярусам. Шклярусныя ўпрыгажэнні. // Які мае адносіны да вырабу шклярусу, да работ са шклярусам. Шклярусная майстарня.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Блука́ць. Рус. блука́ть, укр. блука́ти, польск. błąkać się, чэш. blúkat (se) і г. д. Славянскае новаўтварэнне да blǫditi (гл. блудзі́ць). Адносіны blǫditi: blǫkati такія ж, як, напр., у польск. brudzić: brukać ’пэцкаць’. Іншая версія: дэкампазіцыя з слав. *ob‑lǫkati (да *lǫk‑ ’дуга, крывізна’). Параўноўваюць таксама з лат. blañkstît ’пайсці ўбок’, blañkstîtiês ’бадзяцца, бяздзельнічаць’. Фасмер, 1, 178; Бернекер, 62; Буга, РФВ, 70, 101; Слаўскі, 1, 36; Рудніцкі, 150; Махэк₂, 58. Параўн. яшчэ блука́цца ’блукаць, бадзяцца’ (Бяльк., Нас., Касп.), блукня́цца (Нас.), блакуня́цца (Касп.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дро́ж ’дрыжыкі’ (БРС, Шат.). Утварэнне прасл. эпохі. Параўн. рус. дрожь ’тс’, ст.-рус. дрожь, рус. дыял. дрощ, польск. dreszcz. Трубачоў (Эт. сл., 5, 144) выстаўляе прасл. *drъžь. Але, магчыма, што частка форм (польск. dreszcz, рус. дрожжа́ть) паходзіць ад *drъzgi̯‑ (гл. Фасмер, 1, 540–541). Атрымліваецца, што пад адной праформай *drъžь нельга тлумачыць гэту групу слоў. Відаць, што фанетыка-марфалагічныя адносіны былі тут вельмі складаныя. Лічыцца, што фармальна *drъžь добра адпавядае літ. drugỹs ’ліхарадка’ (гл. Фасмер, там жа; Трубачоў, там жа). Гл. далей дрыжа́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жвяле́ць ’жвавець’ (мсцісл., Юрч.) і вытворныя жвяла, жвялей, жвяласць Лаўчутэ лічыць утворанымі на аснове літ. запаз. žvaléti ’бадрыцца’, žvalùs ’жвавы’ (Baltistica, VI, 2, 199). Літ. уздзеянне на бел. формы з ‑л‑ не выключана (гл. жвавы, дзе і форма жвалы), хаця форма жвалы (і ўкр. жвалий) ’жвавы’ можа тлумачыцца і як вынік варыянтнасці суфікса ‑ав‑/‑ал‑. Пры тлумачэнні мяккасці ‑в‑ трэба ўлічыць аналагічныя адносіны ў жвакаць — жвякаць, а таксама магчымасць уздзеяння антанімічнага вялы (жвавы — вялы — жвялы). Магчыма і зваротнае ўздзеянне бел. семантыкі на літ.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пяліна́ ’палова’ (лудз., Сл. ПЗБ). Выводзяць з літ. pelaĩ ’тс’ з суфіксацыяй зборнасці (Грынавяцкене і інш., там жа). Магчыма, самастойнае ўтварэнне ад пялі́ць ’палоць’ (Сцяшк.), дзе выступае аснова *pel‑, параўн. рус. дыял. пела́, пелы́ ’палова, мякіна, шалупінне’, што прадстаўлена таксама ў *pelti, *pelvǫ, параўн. ст.-слав. плѣти, плѣвѫ і пад., гл. палоць, палова. Паводле Куркінай (Этимология–1981, 15), для гэтых асноў характэрныя цесныя семантычныя адносіны: ’рваць пустазелле’ — ’палова, шалупінне, адкіды’, інакш Фасмер, 3, 227, 312, 317; ESJSt, 11, 657–658, з літ-рай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
магі́стэрскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да магістра (у 1 знач.). Магістэрскі экзамен.
2. Які мае адносіны да магістра (у 2, 3 знач.), належыць яму. Магістэрскі тытул.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палеа...,
Першая састаўная частка складаных слоў са значэннем: 1) які мае адносіны да старадаўнасці; старадаўні, напрыклад: палеаген; 2) які мае адносіны да вывучэння глыбокай старадаўнасці, напрыклад: палеабатаніка, палеаграфія.
[Грэч. palaios — старажытны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасы́лачны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да пасылкі (у 1 знач.). Пасылачныя судны.
2. Які мае адносіны да пасылкі (у 2 знач.), служыць для пасылак. Пасылачная квітанцыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разра́дны 1, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да разраду 1, разрадніка 2. Разрадныя нормы. Разрадныя спаборніцтвы.
разра́дны 2, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да разраду 2. Разрадны ток.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)