Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
сумне́нне, -я, мн. -і, -яў, н.
1. Няўпэўненасць у праўдзівасці чаго-н., адсутнасць веры ў каго-, што-н.
Няма сумнення, што ўраджай будзе добры.
2. Замінка, непаразуменне, што ўзнікае ў працэсе вырашэння якога-н. пытання.
Узнікае с. наконт тэрміну завяршэння будаўніцтва.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сумне́ннеср. сомне́ние;
узя́ць пад с. — взять под сомне́ние; подве́ргнуть сомне́нию; усомни́ться;
не падляга́е ~нню — не подлежи́т сомне́нию
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сумне́нне, ‑я, н.
1. Няўпэўненасць у праўдзівасці, сапраўднасці чаго‑н.; меркаванне пра магчымую неадпаведнасць чаго‑н. рэчаіснасці. А праз паўгадзіны ўжо не было сумнення, што будзе бура.Маўр.Сумнення не было, ішоў цягнік.Лынькоў.// Падазрэнне, асцярога. Неяк перад выхадам Юткевіч неўпрыкмет падзяліўся з Маслоўскім сумненнямі.Мікуліч.Ніколі да .. [Соні] не закрадалася сумненне, што яна робіць не тое і не так, як трэба.Новікаў.
2. Цяжкасць, замінка, што ўзнікае ў працэсе якой‑н. работы, пры вырашэнні якога‑н. пытання. Гэта добра. З задавальненнем выслухаем вас [Дзянісаў], — працягваў прэзідэнт. Але ў нас ёсць адно сумненне: адносна пасадкі ракеты.Гамолка.
3. Стан душэўнага разладу, няўпэўненасці, які ўзнікае пры адсутнасці мэтанакіраванасці, ад няяснасці свайго жыццёвага шляху. Момант свядомага прыняцця ідэй марксізма-ленінізма быў для Змітрака Бядулі далёка наперадзе, гэтаму часу папярэднічаў доўгі перыяд цяжкіх сумненняў і пакутлівых шуканняў.Каваленка.Аднак жа такая справа, як вялікі горад па суседству, як падземнае кананне на дзесяткі кіламетраў навакол, усё ж прыводзіла старога ў сумненне.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сумне́нне ’няўпэўненасць; няпэўнасць, недавер’ (ТСБМ, Некр. і Байк.), ст.-бел.сумненье (XV ст., КГС). Укр.сумні́ння, рус.сомне́ние (з *сумнѣние, куды была ўведзена прыстаўка со‑ з ц.-слав. — Фасмер, 3, 716), стараж.-рус.сумьнѣние, польск.sumienie, ст.-польск.sǫmnienie, пазней sumnienie, балг.съмне́ние ’сумненне, падазрэнне’, ст.-слав.сѫмьнѣние ’тс’. З першаснага *sąmnienie, аддзеяслоўнага дэрывата ад прасл.*sǫmьněti ’мець сумненне, працівіцца, супраціўляцца’, параўн. укр.сумни́тися, ст.-рус.сумьнѣтися, ст.-польск.sǫmnieć się ’сумнявацца’, серб.-харв.súmnjati ’сумнявацца, падазраваць’, якое ад прасл.*sǫmьną, дэрывата ад прасл.*sъ‑mьněti ’думаць; сумнявацца, падазраваць’; гл. сум (Бязлай, 3, 31; Борысь, 586; Фасмер, там жа; ЕСУМ, 5, 474–475). Басай–Сяткоўскі (Słownik, 350) бачаць тут кальку лац.con‑scientia — s‑umnienie. Параўн. сумна1, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сумне́ннен., сумне́ўм. Zwéifel m -s, -;
у гэ́тым няма́ сумне́ння da gibt es kéinen Zwéifel, darüber kann kein [nicht der míndeste] Zwéifel bestéhen*, es ist nicht zu bezwéifeln;
гэ́та па-за ўся́кім сумне́ннем das steht áußer Zwéifel;
ста́віць пад сумне́ннешто-н.etw. bezwéifeln, über etw. (A) Zwéifel hégen, etw. in Zwéifel zíehen*;
узніка́юць сумне́нні es kómmen Zwéifel [Bedénken], Zwéifel stéigen auf;
не застае́цца сумне́ння ў тым, што … es bestéht kein Zwéifel, dass …
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
гм, выкл. (разм.).
Выражае недавер’е, сумненне, іронію.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэ́ўнасць, -і, ж.
Пакутлівае сумненне ў чыёй-н. вернасці, каханні.
Пачуццё рэўнасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
хі́ба⁴, выкл.
Ужыв. з пытальнай інтанацыяй і выражае сумненне, недавер. —
Я вас ведаю. — Х.!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
недаве́р, -у, м.
Сумненне ў правільнасці, праўдзівасці чаго-н., падазронасць, адсутнасць даверу.
Адносіцца з недаверам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)