прысво́іць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прысво́ю |
прысво́ім |
| 2-я ас. |
прысво́іш |
прысво́іце |
| 3-я ас. |
прысво́іць |
прысво́яць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
прысво́іў |
прысво́ілі |
| ж. |
прысво́іла |
| н. |
прысво́іла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
прысво́й |
прысво́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
прысво́іўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прысво́іць, -о́ю, -о́іш, -о́іць; -о́ены; зак.
1. каго-што. Завалодаць, самавольна ўзяць у сваю ўласнасць, выдаць за сваё.
П. знойдзенае.
П. чужыя ідэі.
2. што і каму-чаму. Даць (якое-н. званне), назваць якім-н. чынам.
П. званне прафесара. П. плошчы імя Тадэвуша Касцюшкі.
|| незак. прысво́йваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. прысвае́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прысво́іць сов., в разн. знач. присво́ить;
п. сабе́ знахо́дку — присво́ить (себе́) нахо́дку;
п. зва́нне — присво́ить зва́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прысво́іць, ‑свою, ‑своіш, ‑своіць; зак., каго-што.
1. Зрабіць што‑н. чужое сваёй уласнасцю. Кожны тыдзень, а то і два разы на тыдні Арцём вазіў дровы ў Глыбокае, і ўсё ішло добра. Ён быў вельмі сумленны хлопец і ні разу не прысвоіў сабе гроша. Машара. — [Еўдакія] хітрая, можа забраць, прысвоіць, а надзець, так хутка не надзене. Кулакоўскі. Аднойчы .. [Іван], прабраўшыся ў друкарскі цэх, дацягнуўся да наборнай касы і прысвоіў поўную жменю літар. Навуменка. // Выдаць за сваё, прыпісаць сабе што‑н. — Змог жа Марконі прысвоіць вынаходства Нанова і пажыць мільёны. Зуб.
2. Надзяліць чым‑н., даць што‑н. (званне, імя, чын і пад.). Прысвоіць званне ўдарніка камуністычнай працы. □ Паслаў .. [Заслонаў] Жэню ў дэпо вучыцца на слесара, а праз два месяцы яму прысвоілі трэці разрад. Шчарбатаў. Неўзабаве [Лескаўцу] прысвоілі званне старшага лейтэнанта. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прысво́іць ’зрабіць сваёй уласнасцю што-небудзь чужое’ (ТСБМ), прысво́іцца ’асвойтацца, прывыкнуць’ (ТС), прысво́йчыць ’прыручыць; прысвоіць’ (Шат.). Рус. присво́ить ’прысвоіць’, укр. присвоїти ’прысвоіць; прыняць у сваю кампанію, у сваё кола, прызнаць за свайго’, польск. przyswoić ’прысвоіць’, чэш. přisvojiti, славац. prisvojiť. Гл. асво́іць, свой.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зажи́лить сов. зажы́ліць, прысво́іць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
награ́біць, -блю, -біш, -біць; -блены; зак., чаго.
Прысвоіць грабяжом многа чаго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
присво́ить сов.
1. (завладеть чужим) прысво́іць, прыўла́шчыць;
присво́ить нахо́дку прысво́іць (прыўла́шчыць) знахо́дку;
2. (присудить, наделить чем-л.) прысво́іць, нада́ць; (дать) даць;
присво́ить зва́ние прысво́іць (нада́ць) зва́нне.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прысвае́нне ср. присвое́ние; см. прысво́іць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нарабава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; -бава́ны; зак., што і чаго.
Рабуючы, прысвоіць; награбіць многае.
Н. каштоўнасцей.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)