вить несов.

1. віць;

вить гнездо́ віць гняздо́;

2. (плести) пле́сці;

вить венки́ пле́сці вянкі́;

◊

вить верёвки (из кого-л.) віць вяро́ўкі (з каго-небудзь);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

донести́​II сов., в разн. знач. дане́сці;

донести́ о нача́ле бо́я дане́сці аб пача́тку бо́ю;

донести́ нача́льству (на кого-л.) дане́сці нача́льству (на каго-небудзь).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

дотяну́ться в разн. знач. дацягну́цца; даста́ць (да чаго-небудзь);

дотяну́ться до ве́рхней по́лки дацягну́цца да ве́рхняй палі́цы;

вре́мя дотяну́лось до о́сени час дацягну́ўся да во́сені.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

распростира́ть несов., прям., перен. распасціра́ць; (распространять — ещё) пашыра́ць;

распростира́ть кры́лья распасціра́ць кры́лы;

распростира́ть своё влия́ние на что́-л. распасціра́ць (пашыра́ць) свой уплы́ў на што-не́будзь;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

пари́ ср., нескл. закла́д, -ду м.;

держа́ть (заключа́ть) пари́, идти́ на пари́ ісці́ ў закла́д;

вы́играть пари́ (у кого-л.) вы́йграць закла́д (у каго-небудзь).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

отправля́ться​I несов.

1. адпраўля́цца; (уходить) адыхо́дзіць, ісці́; (уезжать) ад’язджа́ць, е́хаць;

2. перен. (исходить из чего-л.) зыхо́дзіць, выхо́дзіць (з чаго-небудзь);

3. страд. адпраўля́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

спра́вка в разн. знач. даве́дка, -кі ж.;

обрати́ться куда́-л. за спра́вкой звярну́цца куды́-не́будзь за даве́дкай;

спра́вка с ме́ста рабо́ты даве́дка з ме́сца пра́цы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Ры́пацца ’рухацца’ (Янк. Мат.), ’ёрзаць, рухацца’ (Гарэц.), ры́пнуць ’хутка пайсці’ (рэч.), рус. рыпаться ’безпаспяхова спрабаваць зрабіць што-небудзь’, дыял. рыпать, рыпе́ть ’рыпець’, укр. ри́пати ’рыпець’, ри́патися ’часта адчыняць дзверы’, польск. rypać ’шыбаваць’, ’уцякаць’, саст. ’біць нагой’, ’рыпець’, чэш. rýpati ’калупаць што-небудзь’, ’тыкаць’, ’піхаць’ > ’чапляцца да каго-небудзь’, ’крыўдзіць’, rypati se ’калупацца’, славац. rýpať ’капаць’ > ’чапляцца да каго-небудзь’, чэш. rypati ’капаць, рыць’, vyrypovat ’ісці пружыністым, спешным крокам’, в.-луж. rypać ’калупаць’, н.-луж. rypaś, балг. рѝпам ’падкідваю ўверх’, ’падскокваю, скачу’. Прасл. *rypati ’рыць, рваць, капаць’. І.‑е. база *reup‑ ’ламаць’, ’вырываць’, ’рваць’, ’раздзіраць’, з расшыральнікам ‑s‑: *reups‑: *rups‑: *ryps‑; корань *reu‑ (: *rw‑) ’рыць’, ’капаць’ (Покарны, 1, 868–870; Куркіна, ОЛА, 135; БЕР, 6, 261–263 з літ-рай). Параўн. літ. ruõpti ’капаць’, raūpti ’выдзёўбваць’, ’раскалупваць’, rupěti ’клапаціцца’, ст.-в.-ням. roubon (ням. rauben) ’рабаваць’, лац. rumpo ’рву’, ’разрываю’, ст.-інд. ropayati ’абламвае’ (Чарных, 2, 130–131).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Маракава́ць 1 ’разумець, разбірацца ў якой-небудзь складанай справе, абдумваць што-небудзь’ (ТСБМ, Чач., Шат.), рус. арханг., перм. морокова́ть ’думаць, разумець, кеміць’. Звязана чаргаваннем галосных з мере́кать ’кеміць’ (Бернекер, 2, 38; Фасмер, 2, 657), мере́чить ’надумваць нешта благое’, якія да прасл. merk‑/mьrk‑.

Маракава́ць 2 ’крыўдзіцца, крыўдаваць, злавацца, наракаць’ (ТСБМ, Шат., Сцяц.; бар., Хрэст. дыял.; мін. дзярж., КЭС; слонім., Нар. словатв.), марокаваць ’скардзіцца’ (КТСБМ, Якуб Колас). Укр. морокува́ти ’злавацца, бурчэць на каго-небудзь’, рус. перм. морока́ться ’скардзіцца, выклікаць незадавальненне’, польск. marykować, (a)marykować, marakować ’лемантаваць, наракаць, маркоціцца, шкадаваць’. Паводле Варш. сл. (2, 890), дапускаецца магчымасць запазычання з с.-лац. amaricare ’дакучаць’ < лац. amārico ’рабіць горкім’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ке́шкацца ’доўга займацца з чым-небудзь, марудна рабіць што-небудзь; корпацца’ (ТСБМ, Нас., КЭС, лаг., Касп., Шат., Сл. паўн.-зах., Бір., Бяльк.). У адпаведнасці са Сл. паўн.-зах., 458–459 запазычана з літ. teškéntis ’плёскацца, забаўляцца, пэцкацца ў лужыне’. Лаўчутэ (Балтизмы, 67) прытрымліваецца іншай версіі. Слова таксама разглядаецца як балтызм, але ў якасці крыніцы адзначаюцца лат. kęskât ’прагна есці, пэцкацца, марудзіцца’, kęska ’неахайнік’. Ненадзейна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)